Maddenin Halleri 4.Sınıf

Maddenin Halleri

  1. Katı Maddeler

  2. Sıvı Maddeler

  3. Gaz Maddeler

1. KATI MADDELERİN ÖZELLİKLERİ:

  • Belirli bir şekli vardır.

  • Belirli bir kütlesi ve hacmi vardır.

  • Katı maddeler akışkan değildir.

  • Küçük taneli maddeler bulundukları kabın şeklini alır. (pirinç, mercimek gibi) Ama gerçekte kendi şekli zaten vardır.

2. SIVI MADDELERİN ÖZELLİKLERİ:

  • Belirli bir şekli yoktur.

  • Belirli bir kütlesi ve hacmi vardır.

  • Akışkandır.

  • İçine konuldukları kabın şeklini alır.

  • Su, sıvı yağ, limonata, çay, meyve suyu, kahve, çorba, sirke vb. sıvı maddelere örnektir.

3. GAZ MADDELERİN ÖZELLİKLERİ:

  • Gaz maddelerin belirli bir şekli yoktur.

  • Bulundukları kabın şeklini alırlar.

  • Gazlar, bulundukları ortama yayılır.

  • Gazlar, sıkıştırılabilir.

  • Tüp gaz, helyum, hava, deodorant, çakmak gazı vb. gaz maddelere örnektir.

AYNI MADDENİN FARKLI HALLERİ

* Bir maddenin birden fazla hali olabilir. Örneğin yazın hava sıcak olduğu için göldeki su, buharlaşarak gaz haline geçtiği için su azalır. Sonbaharda da yağmur yağdığı için göl suyla dolar. Kışın da hava soğuk olduğu için göl buz tutar veya donar. Böylece hayatımızda suyun farklı madde hallerine dönüşütüğünü görebiliyoruz.

MADDENİN ISI ETKİSİYLE DEĞİŞİMİ

Bir maddeye ısı verilirse madde ısınmaya başlar ve maddenin sıcaklığı artar. Aynı madde soğuk bir ortama bırakıldığında bir süre sonra ısı kaybeder ve soğumaya başlar. Sıcaklıkları farklı maddeler yani biri sıcak, diğeri soğuk iki madde birbirine temas ettiğinde sıcak madde soğuk maddeye ısı verir. Bu olaya ısı alışverişi denir. Isı alışverişi sırasında sıcak maddenin sıcaklığı azalır. Soğuk maddenin sıcaklığı artar. Isı alışverişi maddelerin sıcaklıkları eşitleninceye kadar devam eder.Maddelerin sıcaklıklarını termometre ile ölçerek maddelerin ısınıp soğuduğunu anlayabiliriz.

Erime: Katı Maddenin(Buzun) kendinden sıcak bir maddeyle karşılaşması durumunda sıvı maddeye(suya) dönüşmesi olayıdır. Bu olaya Erime denir.

Donma: Sıvı madde(su) aniden çok soğuk bir maddeyle karşılaştığında sıvı madde katılaşmaya başlar ve katı madde olur.(Buz) Bu olaya Donma denir. 

Buharlaşma: 

DOSYA ADI DOSYA AÇIKLAMASI LİNK
UYARI ! Ödev bölümü hazırlanmaktadır.
UYARI ! Bu konunun oyunu bulunmamaktadır.

Ünitenin Kazanımları

  • F.4.4.1. Maddeyi Niteleyen Özellikler
    Suda yüzme ve batma, suyu emme ve emmeme ve mıknatısla çekilme
  • F.4.4.1.1. Beş duyu organını kullanarak maddeyi niteleyen temel özellikleri açıklar.
    Maddeyi niteleyen; suda yüzme ve batma, suyu emme ve emmeme ve mıknatısla çekilme gibi özellikleri konusu işlenirken duyu organlarını kullanmaları sağlanır.
  • F.4.4.2. Maddenin Ölçülebilir Özellikleri
    Kütle, hacim
  • F.4.4.2.1. Farklı maddelerin kütle ve hacimlerini ölçerek karşılaştırır.
    Gazların kütle ve hacimlerine girilmez.
  • F.4.4.2.2. Ölçülebilir özelliklerini kullanarak maddeyi tanımlar.
    Kütlesi ve hacmi olan varlıkların madde olduğu belirtilir.
  • F.4.4.3. Maddenin Hâlleri
    Katı, sıvı, gaz
  • F.4.4.3.1. Maddelerin hâllerine ait temel özellikleri karşılaştırır.
    Tanecikli ve boşluklu yapıya girilmez.
  • F.4.4.3.2. Aynı maddenin farklı hâllerine örnekler verir.
    Katı, sıvı, gaz
  • F.4.4.4. Maddenin Isı Etkisiyle Değişimi
    Isınma, soğuma, hâl değişimi, erime, donma, buharlaşma
  • F.4.4.4.1. Maddelerin ısınıp soğumasına yönelik deneyler tasarlar.
    Isınma, soğuma, hâl değişimi, erime, donma, buharlaşma
  • F.4.4.4.2. Maddelerin ısı etkisiyle hâl değiştirebileceğine yönelik deney tasarlar.
    Hâl değişimlerinden sadece erime, donma ve buharlaşmaya değinilir.
  • F.4.4.5. Saf Madde ve Karışım
    Saf madde, karışım, eleme, süzme ve mıknatısla ayırma yöntemleri
  • F.4.4.5.1. Günlük yaşamında sıklıkla kullandığı maddeleri saf madde ve karışım şeklinde sınıflandırarak aralarındaki farkları açıklar.
    Saf madde, karışım, eleme, süzme ve mıknatısla ayırma yöntemleri
  • F.4.4.5.2. Günlük yaşamda karşılaştığı karışımların ayrılmasında kullanılabilecek yöntemlerden uygun olanı seçer.
    Eleme, süzme ve mıknatısla ayırma yöntemleri üzerinde durulur.
  • F.4.4.5.3. Karışımların ayrılmasını, ülke ekonomisine katkısı ve kaynakların etkili kullanımı bakımından tartışır.
    Saf madde, karışım, eleme, süzme ve mıknatısla ayırma yöntemleri
  • Maddeyi Niteleyen Özellikler * Maddeyi Niteleyen Özellikler Nelerdir?
    Fen ve Teknoloji 4