Modül 4: Eğitim Araştırmaları ve Ar-Ge Çalışmaları Modül 4: Eğitimde Araştırma ve AR-GE Çalışmaları
Doğru ve güvenilir bilgiye ulaşmanın en temel yolu nedir?
Araştırma ve bilimdir
Bir problemin veya sorunun belirlenmesi ile başlayan verinin toplanması, analiz edilmesi ve ulaşılan sonuçların yorumlanması ile tamamlanan bir süreç olan yöntem nedir?
Bilimsel Yöntem
Bilimsel Yöntemin literatürde verilen aşamaları nelerdir?
a) Problemin fark edilmesi
b) Problemin tanımlanması
c) Çözüm önerilerinin tahmini,
d) Araştırma yönteminin geliştirilmesi
e) Verilerin toplanması ve analizi
f) Karar verme ve yorumlama
Bilimsel araştırma sürecinin aşamaları nelerdir?
I. Problemi tanımlama
II. Yöntemi belirleme
III. Uygulama ve analiz
IV. Raporlama
Araştırma ile çözüm bulmayı planlandığınız soruna ne denir?
Problem
Araştırma probleminde kullanılan başlıklar nelerdir?
-
Giriş bilgisi,
-
Gelişme (Detaylandırma),
-
Bilgileri özetleme,
-
Problem durumuna işaret etme
Araştırma probleminde araştırmanın temel değişkeni hakkında genel bilgiler verilerek problemin bağlamı ve neden önemli olduğunun açıklandığı başlık nedir?
Giriş bilgisi
Araştırma probleminde, çalışmanın kurumsal çerçevesi ve ilgili araştırmalar özetlendiği, ilgili araştırmaların sonuçları tartışılarak sunulduğu ve konunun sınırlandırılarak önemli görülen araştırmaların daha detaylı sunulduğu başlık nedir?
Gelişme (Detaylandırma)
Araştırma probleminde, sınırlandırılan konuya ilişkin çalışmaların sonuçları özlüce sunulduğu başlık nedir?
Bilgileri özetleme
Araştırma probleminde, cevap aranan problemin tanımlandığı, neyin araştırılacağının kısaca açıklandığı ve araştırmanın amacına işaret eden problem cümlesinin oluşturulduğu başlık nedir?
Problem durumuna işaret etme
Araştırma fikrinin kaynakları nelerdir?
Günlük yaşam, uygulama, geçmiş araştırmalar ve kuramlar
Araştırma problemini sınırlandırmaya yardımcı olur, araştırmanın önemini belirlemeye katkı sağlar,
yöntemin geliştirilmesine katkı sağlar, yapılacak araştırmanın sonuçlarının yorumlanmasına yardımcı olur. Hangi sürecin özellikleridir?
Alanyazın taraması
Alanyazın taramasında; araştırma raporları, tezler, araştırma makalelerinin yayınlandığı dergiler, özgün kitaplar hangi kaynaklardır?
Birincil kaynaklar
Alanyazın taramasında; ansiklopediler, çeşitli kaynaklardan üretilen kitaplar, derleme makaleleri vb.hangi kaynaklardır?
İkincil Kaynaklar
Bir durumdan diğerine farklılık gösteren bir özellik nedir?
Değişken
Değişkenin özelliği sayı ve miktar olarak açıklanabiliyorsa buna ne denir?
Nicel değişken
Değişkeni sayısal olarak ifade edemiyor, sınıflandırıyorsak buna ne denir?
Nitel değişken
Sınav puanı, kardeş sayısı ve ağırlık ölçüleri hangi tür değişkendir?
Nicel değişken
Cinsiyet, uygulanan öğretim yöntemleri, medeni durum, doğum yeri, öğrenim görülen bölüm gibi değişkenler ne tür değişkenlerdir?
Nitel değişken
Değişkenler aldıkları değerlere göre nasıl sınıflandırılır?
Sürekli ve süreksiz değişken olarak iki bölümde sınıflandırılır.
Ölçülen özellikle ilgili sadece sınırlı sayıda değer alan değişkenler nelerdir?
Süreksiz değişkenler
İki ölçüm arasında sonsuz sayıda değer alabilen değişkenler nelerdir?
Sürekli değişkenler
Medeni durum sadece bekar ve evli değerleri alabilir. Bu durum hangi değişkene örnektir?
Süreksiz değişken
Bir bireyin yaşı hangi değişkene girer?
Sürekli değişken
Değişkenler neden-sonuç ilişkisi içinde bulunuyorsa bu durumda nasıl sınıflandırılır?
Bağımlı değişken - Bağımsız değişken
Araştırmacının bağımlı değişken üzerinde etkisini test etmek istediği değişken nedir?
Bağımsız Değişken
Üzerinde bağımsız değişkenin etkisi incelenen değişken nedir?
Bağımlı Değişken
“Uzaktan ve yüz yüze öğrenim gören 5. sınıf öğrencilerinin Türkçe dersi başarıları arasında bir fark var mıdır?” şeklinde ifade edilen araştırma sorusunu incelediğimizde bağımlı ve bağımsız değişkenler neler olabilir?
Sonuç olarak ortaya çıkan değişken öğrencilerin Türkçe dersi başarısıdır.
Dolayısıyla başarı, nicel,sürekli ve bağımlı değişkendir.
Bağımlı değişkene etki eden, bağımlı değişkende değişime neden
olan değişkenler araştırmacının müdahalesini gösteren ise araştırmanın bağımsız değişkeni yani ders veriliş biçimidir. Ders veriliş biçimi aynı zamanda nitel ve süreksiz değişkendir.
Araştırma soru türleri hangileridir?
Betimsel (...nedir?)
Korelasyonel (... bir korelasyon / ilişki var mıdır?)
Karşılaştırmalı (... bir fark var mıdır?)
Bağımsız değişkenler hangi başlıklarda sınıflandırılırlar?
Sınıf | Tanım | Örnek |
Değiştirilebilen | Araştırmacının müdahale ettiği, değiştirdiği bağımsız değişkendir. Nitel bir değişkendir. | Öğretim yönetimi, Tedavi türü |
Seçilmiş | Araştırmacının müdahale etmediği ortamda var olan, seçilen bağımsız değişkendir. Nitel veya nicel olabilir. | Cinsiyet, yaş, okula devam durumu |
Düzenleyici | Bağımlı değişken ve bağımız değişken arasındaki ilişkiyi düzenleyen veya etkileyen değişkendir. İkinci düzey bağımsız değişken de denir. | Sınav kaygısının sınav performansına olan etkisinin incelendiği çalışmada sınav deneyimi |
Dışsal (Kontrol) | Bağımlı değişkenle ilişkisi olan ancak araştırmada etkisi test edilmeyen değişkendir. | Çevirim içi destekli eğitimin başarıya etkisinin incelendiği çalışmada SED |
Araştırmanın problemini tanımladıktan sonra araştırmanın amacı şekillenmiş olur. Araştırmanın amacı, çalışmanın hedeflerini ortaya koyan genel bir ifadedir. Çalışmanın neyi araştırmayı planlandığı, açık ve net bir biçimde bu bölümde gösterilebilir. Araştırmanın amacı iki düzeyde tanımlanır. Bu amaçlar nelerdir?
• Genel (temel) amaç: Çalışmanın hedeflerini ortaya koyan genel bir ifadedir.
• Alt amaçlar (alt problemler): Genel amaca ulaşmak için hangi özel amaçların gerçekleşeceğini gösterir. Alt amaçlar düz cümle, soru cümlesi veya hipotez olarak yazılabilir.
“Öğretmenlerin dijital okuryazarlık düzeyleri nedir?” sorusu hangi tür araştırma sorusudur?
Betimsel
‘’Öğrencilerin bilgisayar başında geçirdiği süre ile oyun bağımlılığı arasında korelasyon (ilişki) var mıdır?’’ sorusu hangi tür araştırma sorusudur?
Korelasyonel
‘’Çocukların sosyal becerileri arasında cinsiyete göre fark var mıdır?’’ sorusu hangi tür araştırma sorusudur?
Karşılaştırmalı
Araştırmanın amacına yönelik olarak alt amaçlar hipotez olarak da yazılabilir. Araştırmada test edilmek üzere oluşturulan ifadelere ne denir?
Hipotez
Farkın veya korelasyonun olmadığına yönelik olan ve İstatistiksel hipotez olarak da isimlendirilen hipoteze ne denir?
Sıfır (null) hipotezi
Oyun bağımlılığı yüksek ve düşük düzeyde olan çocukların akademik başarıları arasında fark yoktur. Oyun bağımlılığı düzeyi ile çocukların akademik başarıları arasında ilişki yoktur. Hangi hipotez türüne örnektir?
Sıfır (null) hipotezi
Farkın veya korelasyonun var olduğuna yönelik olan hipotez nedir?
Araştırma (alternatif) hipotezi
Oyun bağımlılığı yüksek ve düşük düzeyde olan çocukların akademik başarıları arasında fark vardır. Oyun bağımlılığı düzeyi ile çocukların akademik başarıları arasında ilişki vardır. Hangi hipotez türüne örnektir?
Araştırma (alternatif) hipotezi
İlişkinin (korelasyonun veya farkın) yönü belli ise ne tür hipotezdir?
Yönlü (tek yönlü) hipotez
İlişkinin yönü belli değilse ne tür hipotezdir?
Yönsüz (iki yönlü) hipotez
Probleme dayalı öğrenme yöntemiyle ders işleyen öğrencilerin başarıları daha yüksektir. Hangi hipotez türüne örnektir?
Yönlü-tek yönlü hipotez
Öz yeterlik ile performans arasında bir ilişki vardır. Hangi hipotez türüne örnektir?
Yönsüz -iki yönlü hipotez
Hangi bölümde “Uygulamaya ne gibi katkılar getirecektir?”, “Hangi sorunun çözümüne katkı sağlayacaktır?”, “Hangi durumun iyileştirilmesine katkı sağlayacaktır? Nasıl?”, “Var olan kuramsal bilgi ağına ne tür bir yenilik kazandıracaktır?” sorularının cevabı verilir?
Araştırmanın raporlaştırılmasında önem bölümünde
Araştırmaya temel alınan ve doğruluğunun ispatlanmasına gerek duyulmadan kabul edilen önermelere ne denir?
Araştırmanın Sayıltısı
Araştırmacının kontrol edemediği ancak araştırma sonuçlarını negatif olarak etkileyebileceğini düşündüğü noktalar nedir?
Araştırmanın Sınırlılıkları
Araştırmanın hangi bölümünde, araştırma kapsamında pek fazla bilinmeyen veya yoruma açık olabilecek kavramlara yer verilir?
Araştırmanın tanımları
Bir problem (a) belirli bir durumda istenen bir eylem engellendiğinde ortaya çıkan ve (b) sorgulama için sorulan bir soru olarak bir problem şeklinde sınıflandırılmaktadır. Problemler iyi tanımlanmış veya iyi tanımlanmamış problemler olarak da sınıflandırılabilir. Bu kavramları geliştiren kişi kimdir?
Getzels
Örneğin, derse geç kalan bir öğretmen. Bu örnekte, istenen eylem (derse yetişmek) birkaç nedenden dolayı (örneğin, trafik sıkışıklığı, arabada bir sorun, alarmın zamanında kurulmaması vb.) gerçekleşememiştir. Buradaki tek çözüm kendi yerine derse girecek bir başka öğretmen bulmaktır.
Bu örnek hangi tür bir probleme örnek olabilir?
İyi tanımlanmış problem
Örneğin, ilkokul 4. sınıf öğrencisi abisinden görerek proje yapmak istediğinde, nasıl proje konusu bulacağını öğretmeni ile tartışmak istediğinde proje
türleri, proje konusu bulma ile ilgili internetten, abisinden, öğretmeninden, arkadaşlarından birçok araştırma yapması gerekecektir. Bu örnekte, problem sorgulama için sorulmuştur ve öğrencinin gelişim düzeyine göre hangi tür bir problem olarak sınıflandırılabilir?
İyi tanımlanmamış problem
Getzels problem bulmayı kaç düzeyde tanımlar?
10 düzey
1. Düzey: Çözümü belli bir problem verilip çözümünün istenmesi
10. Düzey: Henüz çözümü belli olmayan bir problem yaratılıp çözümünün beklenmesi
Yaratıcı problem bulma stratejileri nelerdir?
-
Temel ihtiyaçların araştırılması
-
Kasıtlı sınırları olan bir problem alanı tanımlamak
-
Probleme kasıtlı olarak farklı bakış açıları uygulamak
-
Sorgulamayı bir problemin bağlamına ve paydaşlarına doğru genişletmek
İnsan düşüncesinin doğrusal olmadığını dolayısıyla alt alta not tutma stratejisinin düşünmenin akışına ters olduğunu ifade eden ve bu nedenle zihin
haritası tekniğini öneren kimdir?
Tony Buzan (2006)
Abdulla ve Cramond (2018), Yaratıcı Problem Bulma Hiyerarşisini ne şekilde sıralamaktadır?
-
Problemi keşfetme
-
Problem formülasyonu
-
Problem oluşturma
-
Problem betimleme
-
Problemi tanımlama
Osborn-Parnes yaratıcı problem çözme sürecini hangi aşamalara göre sınıflandırılır?
1. Problemin alanını tanımlama aşaması olan nesnede bulma.
2. Veri elde etme aşaması olan gerçeği bulma.
3. Problemi doğru tanımlama aşaması olan problemi bulma.
4. Problemdeki çözümlerin genelleştirilmesi aşaması olan fikir bulma.
5. Olası tüm çözümlerin değerlendirilmesi ve aralarından seçim yapılması aşaması olan çözümü bulma.
6. Seçilen fikirlerin uygulanma aşaması olan kabulü doğru bulma.
Diğer internet sitelerine bağlantıların, genellikle alfabetik olarak listelendiği siteye ne denir?
Portal
Isaksen ve Treffinger (1985), günceli 6.2 versiyon (sürüm) olan Yaratıcı Problem Bulma’nın 3. sürümünü sunmaktadır. Bu sürümdeki yaratıcı problem bulma süreci nedir?
• Karışıklık bulma: Zorluk kabul edilir ve buna tepki vermek üzere sistematik çaba sergilenir.
• Veri bulma: En önemli veri belirlenir ve analiz edilir.
• Problem bulma: Çalışan bir problem durumu belirlenir.
• Fikir bulma: En umut veren veya ilginç veri seçilir.
• Çözüm Bulma: Fikirleri değerlendirecek birçok önemli kriter seçilir. Kriterler fikirleri değerlendirme, güçlendirme ve rafine etmek için kullanılır.
• Kabul Bulma: En umut veren çözümlere odaklanılır ve bu çözümler eyleme geçmek üzere hazırlanır. Çözümü uygulayacak belli planlar formüle edilir.
TRIZ (Theory of Inventi ve Problem Solving) Türkçe açılımı nedir?
Yaratıcı Problem Çözme Kuramı
Özellikle World Wide Web’de belirli siteleri bulmak için kullanılan, kullanıcı tarafından belirtilen anahtar sözcüklere veya karakterlere karşılık gelen
bir veri tabanındaki ögeleri arayan ve tanımlayan program nedir?
Arama Motoru
Sternberg’in (2020) artırılmış başarılı zekâ kuramı, dört ayrı unsurun her birinin aynı yürütme süreçleri veya üst bileşenler tarafından hizmet edildiğini
düşünür. Bu kuramdaki yedi üst bileşen nelerdir?
(1) Bir problemin varlığının farkına varma
(2) Problemi tanımlama
(3) Problemin çözümüne kaynak ayırma
(4) Problemi zihinsel olarak temsil etme
(5) Problemi çözmek için bir strateji formüle etme
(6) Stratejinin kullanılırken başarısının izlenmesi
(7) Stratejinin uygulandıktan sonra değerlendirilmesi
(Bibliyografik dizinler veya bibliyografik veritabanları) disiplin, konu veya yayın türüne göre düzenlenen dergi listelerine ne ad verilir?
Bilimsel dizinler
Arama motoruna “problem” yazdığınızda ve alttaki sekmelerden Görseller’i seçtiğimizde Araçlar sekmesine tıklayıp yeni açılan alt menüden aradığınız görselin boyut, renk, tür, zaman ve kullanım haklarını ne yapma şansımız olur?
Filtreleme
Son dönemde pandeminin de etkisi ile birlikte ortaöğretim öğrencilerinin dijital oyun bağımlılığının artığını hepimiz gözlemliyoruz. Öğretmen olarak bu durumun öğrencilerin akademik başarısına etkisini incelemek istiyorsunuz. Araştırmacı olarak sizin bütün ortaöğretim öğrencilerine ulaşmanız mümkün
değil. Ayrıca zaman, maliyet ve emek açısından düşündüğünüzde öğrencilerin tamamına ulaşabilmek aynı zamanda süreci yönetmek ve kontrol etmek oldukça güç. Bu durumda araştırmacı olarak bizler ne yapabiliriz? Araştırma kapsamında ihtiyaç duyduğumuz verileri kimlerden ve nasıl toplayabiliriz? Bu soru hangi kavramı karşımıza çıkarır?
Örneklem Kavramı
Soruları cevaplamak için ihtiyaç duyulan verilerin elde edildiği büyük gruba ne nedir?
Evren
Araştırma sonuçlarının geçerli olacağı evrenin sınırlandırılmış parçasına ne denir?
Evren birimi
Evrenden elde edilen verilerden hesaplanan ve evreni betimlemek için kullanılan değerlere ne denir?
Evren değer ya da parametre
Evrenin tüm birimlerine ulaşılarak bilgilerin toplanmasına ne denir?
Sayım
Ankara’da ortaöğretim öğrencilerinin dijital oyun bağımlılığını belirlemeye yönelik bir araştırma için; Ankara’da ortaöğretim düzeyinde eğitim gören öğrenciler nedir?
Evren
Ankara’da ortaöğretim öğrencilerinin dijital oyun bağımlılığını belirlemeye yönelik bir araştırma için; Ortaöğretim öğrencisidir. İfadesi nedir?
Evren birimi
Evren kaça ayrılır?
1.Hedef evren, 2.Ulaşılabilir evren
Araştırmacının ulaşmak istediği ancak ulaşması güç olan ve ideal seçimini yansıtan soyut evren nedir?
Hedef Evren
Araştırmacının ulaşılabileceği, gerçekçi seçimi olan somut evren nedir?
Ulaşılabilir Evren
Özellikleri hakkında bilgi toplamak için çalışılan evrenden seçilen onun sınırlı bir parçasına ne denir?
Örneklem
Evrenin özelliklerini belirlemek, tahmin etmek amacıyla onu temsil edecek uygun örnekleri seçmeye yönelik süreci ve bu süreçte gerçekleştirilen tüm işlemleri tanımlayan nedir?
Örnekleme
Örneklemlerden elde edilen verilerden hesaplanan ve örneklemi betimlemede kullanılan değerlere ne denir?
Örneklem değer - İstatistik
Evrenden örneklemi oluşturmada temel alınan birime ne denir?
Örneklem birimi
Hakkında bilgi toplanan ve evrenin en küçük parçası olarak tanımlanabilen ve araştırmanın bilgi kaynağı durumunda olan birim nedir?
Gözlem birimi. (Örneğin liselerdeki oyun bağımlılığı araştırılırken gözlem birimi lisedeki öğrencilerdir.)
Örneklem yönteminin seçilmesinde belirleyici faktörlerdir?
-
Evrenin tanımı
-
Veri toplama teknikleri
-
Zaman ve kontrol açısından sahip olunan olanaklar
Örnekleme yöntemleri evren biriminin seçiminin seçkisiz olup olmama durumuna göre nasıl sınıflandırılır?
Seçkisiz örnekleme yöntemleri: Basit seçkisiz örnekleme ve Tabakalı örnekleme
Seçkisiz olmayan örnekleme yöntemleri: Sistematik örnekleme, Uygun örnekleme, Amaçlı örnekleme
Örnekleme birimlerinin, evren listesinden seçkisiz olarak çekilmesi hangi örnekleme yöntemidir?
Basit seçkisiz örnekleme
İlkokul öğretmenlerinin web 2.0 araçlarını kullanma düzeylerinin araştırıldığı bir çalışmada, kodlanarak oluşturulan okul listesinden belirlenen sayıda okulun seçkisiz (kura ile) seçilmesi hangi örneklemeye örnek olarak verilebilir?
Basit seçkisiz örnekleme
Evrendeki alt grupların ağırlıkları oranında örneklemde temsil edilmelerinin sağlandığı örnekleme yöntemi hangisidir?
Tabakalı örnekleme
Sistematik örneklemede, örneklem için birimler nasıl seçilir?
Sistematik örneklemede, örneklem için birimler belli bir sistematik izlenerek seçilir.
Seçim sürecinde, evren, örneklem büyüklükleri için «N/n» oranı belirlenir; 1’den iti baren k genişlikteki aralıktan seçkisiz olarak bir sayı belirlenir; bu değer çekilecek ilk örnekleme birimidir, örneklem büyüklüğüne ulaşılıncaya kadar başlangıç noktasından ileriye doğru k aralık kadar atlanarak birimler çekilir.
Zaman, para ve iş gücü açısından var olan sınırlılıklar nedeniyle örneklemin kolay ulaşılabilir ve uygulama yapılabilir birimlerden seçilmesidir. Kendi çalıştığınız okuldaki öğrenciler üzerinde uygulama yapma vb. hangi tür örneklemenin açıklamasıdır?
Uygun örnekleme
“Derinlemesine araştırma yapabilmek amacıyla çalışmanın amacı bağlamında bilgi açısından zengin durumların seçilmesidir” ifadesi hangi tür örneklemenin açıklamasıdır?
Amaçlı örnekleme
Örneklemin, problemle ilgili olarak birbirine aykırı (uç) durumlardan, örneklerden oluşturulmasıdır. Uçlardan sadece biri de çalışılabilir. Oyun bağımlılığı yüksek olan ve oyun oynamayan veya oyun bağımlılığı olmayan öğrencilerin seçilmesi ne tür örneklemdir?
Aykırı
Örneklemin problemle ilgili olarak kendi içinde benzeşik farklı durumlardan oluşturulmasıdır. Bu tür bir örneklemede genelleme kaygısı olmamakla
birlikte, problemle ilgili farklı durumların örnekleme alınması nedeniyle, evren değerleri hakkında önemli ipuçları vereceği söylenebilir. Bu özellikteki örneklemeler ne tür örneklemdir?
Maksimum çeşitlilik
Farklı sosyo-ekonomik düzeydeki okulların seçilmesi, araştırmanın problemiyle ilgili olarak evrende yer alan benzeşik bir alt gruptan veya durumdan oluşturulması ne tür örneklemdir?
Benzeşik
Alt sosyo-ekonomik düzeydeki okullar, örneklemin araştırma problemi ile ilgili olarak evrende yer alan çok sayıdaki durumdan sıra dışı olmayan, tipik olan bir durumun belirlenerek çalışma yürütülmesi ne tür örneklemdir?
Tipik Durum
Şehir merkezinde görece geneli yansıtabilecek bir veya birkaç okulun seçimi, örneklemin ilgilenilen belli alt grupların özelliklerini göstermek, betimlemek ve bunlar arasında karşılaştırmalar yapabilmek amacıyla tanımlanan alt gruplardan oluşturulması ne tür örneklemdir?
Tabakalı amaçsal örnekleme
Bir araştırmada gözlem birimleri belli niteliklere sahip kişiler, olaylar, nesneler ya da durumlardan oluşturulabilir. Bu durumda örneklem için belirlenen ölçütü karşılayan birimler (nesneler, olaylar, vb.), örnekleme alınır. Günde 10 saatt en fazla oyun oynayan öğrencilerin seçilmesi ne tür örneklemdir?
Ölçüt örnekleme
Araştırmalar, temel aldıkları felsefeye, bakış açısına kaça ayrılır, isimleri nelerdir?
Üçe ayrılır;
-
Nicel (quanti tati ve)
-
Nitel (qualitati ve)
-
Narma (mixed)
Gerçekliği araştırmacıdan bağımsız gören, kendi dışında olan gerçekliğin de nesnel olarak gözlenip, ölçülüp analiz edilebileceğini kabul eden pozitivist görüş nicel araştırmaları tanımlamaktadır. Değişkenler arasındaki ilişkiler kanıtlanmaya çalışılır. Araştırmacının genelleme yapmak, tahminlerde bulunmak ve nedensellik ilişkisini açıklamak gibi amaçları vardır. Araştırma deseni, araştırmanın sorularını cevaplamak ya da hipotezlerini test etmek amacıyla araştırmacı tarafından geliştirilen bir plandır. Olaylara nasıl bakıldığını ortaya koyar. Böylece araştırmacı süreci nasıl planlaması gerektirdiğini netleştirmiş olur. Bu ifadeler hangi araştırmalar için söylenmiş olabilir?
Nicel Araştırmalar
Bir konuya veya olaya ilişkin var olan durumun fotoğrafını çekerek bir betimleme yapmak amacıyla katılımcıların demografik özelliklerinin, görüşlerinin, yeterliklerinin veya ilgi, beceri, yetenek, tutum vb. özelliklerinin belirlendiği genellikle diğer araştırmalara göre görece daha büyük örneklemler üzerinde yapılan araştırmalara ne denir?
Tarama araştırmaları
Tarama araştırmalarının alt başlıkları nelerdir?
-
Anlık araştırmalar
-
Zamana bağlı değişim (kesitsel) boylamsal araştırmalar
-
Geçmişe dönük tarama araştırmalar
Belli bir zamanda mevcut durumun var olduğu şekliyle betimlenmesi amacıyla yürütülen çalışmalar olarak tanımlanan tarama araştırması hangisidir?
Anlık Tarama Araştırması
Hangi tür araştımalarda betimlenecek değişkenler bir seferde ölçülür?
Zamana Bağlı Değişim (Kesitsel) Tarama Araştırması
Araştırma değişkenlerinin zamana bağlı değişimlerini incelemek üzere farklı zamanlarda yinelenen ölçümler yapılan tarama araştırması nedir?
Boylamsal Tarama Araştırması
Araştırmaları ise geçmişte yaşanan olayların yaşayan kişilerin görüşlerine, beyanlarına dayalı olarak yürütülen çalışmalar hangi tarama araştırmasıdır?
Geçmişe Dönük Tarama Araştırması
Tarama Araştırmalarının süreci nasıl olmalıdır?
Evrenin(Hedef Kitle) tanımlanması → Örneklemin seçimi→ Verilerin toplanması→ Verilerin analizi→ Evrene Genelleme
Verilerin toplandığı ortamın ve şartların katılımcıların samimi görüşlerini belirtmeye olanak tanımaması, veri toplayan kişinin tutumu ve cevaplanacak soru sayısının çok fazla olması, yönergelerin anlaşılır olmaması gibi yapısal sorunlara bağlı cevaplama motivasyonunun düşmesi tarama araştırmalarında dış ve iç geçerliği etkileyen durumlara ne nedir?
Denek kaybı (anketi cevaplamama, eksik cevap).
İki ya da daha çok değişken arasındaki ilişkinin herhangi bir şekilde bu değişkenlere müdahale edilmeden incelendiği araştırmalara ne denir?
Korelasyonel araştırma
Ortaya çıkmış/var olan bir durumun veya olayın nedenlerini, bu nedenleri etkileyen değişkenleri veya bir etkinin sonuçlarını belirlemeye yönelik bir araştırma türü nedir?
Nedensel Karşılaştırma
Deneysel desenler bağımsız denek sayısına göre kaça ayrılır?
-
Tek Denekli Desenler,
-
Çok Denekli Desenler
Deneysel desenler bağımsız değişken sayısına göre kaça ayrılır?
-
Tek faktörlü Desenler
-
Çok Faktörlü Desenler
Deneysel desenler bağımsız deneme koşullarına göre kaça ayrılır?
-
Gruplar Arası Desenler
-
Gruplar İçi Desenler
-
Karışık Desenler
Bir akademisyen tersyüz öğrenme ortamını oyunlaştırma bileşenleri ile desteklemenin, öğrenim gören öğrencilerin motivasyonu, katılımı ve akademik başarısı üzerinde etkili olup olmayacağını belirlemek istemektedir (Taşkın,2020). Bu kapsamda üniversite öğrencilerini seçkisiz atama yöntemi ile iki gruba ayırarak gruplardan birinde oyunlaştırma bileşenleri kullanmayı diğerinde ise herhangi bir müdahalede bulunmamayı planlamıştır. Araştırmacı böylece gerçekleştirmiş olduğu müdahalenin öğrenci motivasyonu, katılımı ve başarısı üzerinde etkisi olup olmadığını belirlemek istemektedir. Bu çalışma nasıl bir araştırmanın yapılmasını gerektirmektedir?
Deneysel Araştırma
Denekleri eşleştirme nasıl olur?
Bağımlı değişkenle ilişkili olduğu düşünülen değişkenlere ait değerleri aynı olan denek çiftleri oluşturulur. Çiftlerden biri birinci gruba, diğeri ikinci gruba atanır.
Grup eşleştirme nasıl olur?
İlgili değişkenlere ait grup ortalamaları bakımından denk iki grup oluşturulur. Hazır gruplar üzerinden çalışmaların yapılmak zorunda kalındığı durumlarda düşünülebilir.
Ortak özelliği desende iç geçerliliği tehdit eden faktörlerin kontrol edilmemesi ve seçkisizliğin söz konusu olmaması olan desenlere ne ad verilir?
Zayıf Deneysel Desenler
Seçkisiz atama nasıl olur?
Denekler deney ya da kontrol grubuna seçkisiz (yansız) bir şekilde atanır. Seçkisiz atamanın olduğu durumda grup büyüklükleri arttıkça denk grupların elde edilme olasılığı da yükselir.
Zayıf deneysel desenler kaça ayrılır?
-
Tek grup ön test-son test deseni
-
Statik grup karşılaştırmalı desen
-
Statik grup ön test-son test deseni
‘Deneysel işlemin etkisi tek bir grup üzerinde yapılan çalışmayla test edilir. Deneklerin bağımlı değişkene ilişkin ölçümleri uygulama öncesinde ön test, sonrasında son test olarak aynı denekler ve aynı ölçme araçları kullanılarak elde edilir. Seçkisizlik ve eşleştirme yoktur.’ İfadeleri hangi zayıf deneysel deseni anlatır?
Tek grup ön test-son test deseni
“Deneklerin bağımsız değişkenin düzeylerine, gruplara seçkisiz olarak yerleştirildiği çalışmaları tanımlar. Gerçek deneysel desenler ön test-son test kontrol gruplu seçkisiz desen, son test kontrol gruplu seçkisiz desen ve eşleştirilmiş seçkisiz desenler olmak üzere üçe ayrılır.” İfadeleri hangi zayıf deneysel deseni anlatır?
Statik grup karşılaştırmalı desen
‘İlk olarak daha önce belirlenen denek havuzundan seçkisiz atama ile iki grup oluşturulur. Gruplardan biri deney, diğeri kontrol grubu olarak seçkisiz
bir şekilde belirlenir. Daha sonra iki grupta yer alan deneklerin, uygulama öncesinde bağımlı değişkenle ilgili ölçümleri alınır. Uygulama sürecinde ise etkisi test edilen deneysel işlem deney grubuna uygulanırken kontrol grubuna uygulanmaz. Son olarak gruplardaki deneklerin bağımlı değişkene ait ölçümleri aynı araç ya da eş formu kullanılarak tekrar elde edilir. Deneysel işlemin etkisini görmek amacıyla deney ve kontrol gruplarının bağımlı değişkene ait ölçme sonuçları uygun teknikler kullanılarak karşılaştırılmalıdır. R deneklerin gruplara seçkisiz atandığını gösterir.’ İfadeleri hangi zayıf deneysel deseni anlatır?
Statik grup ön test-son test deseni
‘Hazır gruplar üzerinde grup eşleştirmenin olduğu ancak seçkisiz atamanın olmadığı desenlerdir. Seçkisiz atamayı içermeyen bu desenlerde sadece
iki farklı eşleştirme türü dikkate alınarak gruplar belirlenir. Bunlar eşleştirilmiş ve zaman serisi desenleridir.’ İfadeleri hangi deneysel deseni anlatır?
Yarı Deneysel Desenler
Yarı deneysel desenlerde kaç farklı eşleştirme türü dikkate alınır?
-
Eşleştirilmiş,
-
Zaman Serisi Desenleri
‘Yansız atama kullanılmaz. Desende hazır gruplardan ikisi belli değişkenler üzerinden eşleştirilmeye çalışılır. Eşleştirilen gruplar işlem gruplarına seçkisiz atanırlar. Ancak, eşleştirme çalışmaya dâhil edilen grupların denk olduğunu garanti etmez. Bu ciddi bir sınırlamadır, ancak seçkisiz atamanın yapılamayacağı durumlarda ciddi bir alternatif desendir. Eşleştirmenin hiçbir zaman seçkisiz atamanın yerini tutmayacağı unutulmamalıdır.’ İfadeleri hangi yarı deneysel deseni anlatır?
Eşleştirilmiş Desen
‘Hem işlem öncesinde hem de işlem sonrasında tekrarlı ölçümler söz konusudur. Tekrarlı ölçümler diye de adlandırılan zamana bağlı değişimleri
belirlemeye çalıştığımız araştırmalardır.’ İfadeleri hangi yarı deneysel deseni anlatır?
Zaman Serisi Deseni
Sadece bir ya da çok az sayıda deneğe ilişkin bulguların yorumlandığı yarı deneysel araştırma türü nedir?
Tek Denekli Araştırmalar
Gözlem ve doküman analizi gibi veri toplama yöntemleri ile oluşturulan bir araştırma türüdür. Olayların ve olguların gerçekçi bir ortamda bütüncül bir şekilde incelenmesine yönelik süreci temsil eder, insan ve toplum davranışlarını inceler. Bu araştırma türü hangisidir?
Nitel Araştırmalar
Nitel araştırmaların aşamaları nelerdir?
-
Çalışılacak olan konunun saptanması
-
Çalışmadaki katılımcıların belirlenmesi
-
Hipotezlerin üretilmesi
-
Verilerin toplanması
-
Verilerin analizi
-
Analizin yorumlanması
Nitel araştırmaların türleri nelerdir?
-
Durum çalışması
-
Eylem araştırması
-
Fenomenoloji çalışmaları
-
Etnografi araştırması
-
Anlatı araştırması
-
Tarama araştırması
-
Tarihî araştırma
-
Kuram oluşturma çalışmaları
Durum çalışmalarının türleri nelerdir?
-
Tarihsel örgütleme
-
Gözlemsel durum çalışması
-
Hayat hikâyesi
-
Durum analizi
-
Çoklu durum
-
Çoklu alan
Durum çalışmalarının aşamaları nelerdir?
-
Durum çalışmasının uygunluğunu test etmek;
-
problemin ifadesi; araştırma alanına girme;
-
katılımcıların seçilmesi (amaçlı örnekleme);
-
verilerin toplanması; verilerin analizi (bütüncül analiz/tek yönlü analiz);
-
içsel durum/araçsal durumun raporlanması.
Durum Çalışmalarının Olumlu Yönleri nelerdir?
• Yaşamın bir kesiti ile ilgili doğrudan ve derinlemesine bilgi sağlar.
• Okuyucunun kendi bulunduğu durumla verilen durumu karşılaştırma şansı olur.
• Alışık olunmayan durumları ayrıntılı irdeler.
• Araştırmacı önceden belirlenen soru ve veri toplama yöntemlerini güncelleyebilir.
Eylem araştırmasının aşamaları nelerdir?
-
Plan,
-
Eylem,
-
Veri toplama
-
Yansıtmadan oluşan döngüsel bir süreçtir.
Mesleki gelişim modelidir. Kişilerin kendi mesleki eylemleri hakkında araştırma yapmaları ve değişim için eyleme geçmeleri temelinde gerçekleşen sistematik bir müdahale sürecidir ve sosyal bağlamın içinde yer alan eylemlerin niteliğini geliştirme çalışmasıdır.” ifadeleri hangi tür araştırma için kullanılmıştır?
Eylem Araştırması
Durum çalışmalarının veri analiz yöntemleri nelerdir?
-
Kategorik birleştirme
-
Doğrudan yorumlama
-
Modelleri çizme
-
Doğal genelleme
İlk yorumu siz yazın!
Bu konu için hiç yorum yazılmamış, ilk yorumu siz yazarak destek verin!