Modül 1 - Bölüm 4: Öğrenme, Öğretim ve Eğitimde Güncel Yaklaşımlar Modül 1: Öğrenme ve Öğretmen Süreçleri
Bireyin davranışında ya da bireyin bir davranışı gösterme yeterliliğinde yaşantısı yoluyla meydana gelen kalıcı izli değişime ne denir?
Öğrenme
Bireyin doğuştan getirmiş olduğu bir uyarıcıya karşı belli ve basit bir davranış gösterme eğilimi olarak tanımlanan, aynı zamanda bir uyarıcıya karşı gösterilen oldukça hızlı ve tutarlı tepki olarak da ifade edilebilen davranış nedir?
Refleks
Refleksin özellikleri nelerdir?
-
Doğuştan getirilmiştir.
-
Belli bir uyarıcısı vardır.
-
Belli bir davranıştır.
-
Basit bir davranıştır.
-
Organizmanın biyolojik donanımında yer alır.
Doğuştan getirilen, türe özgü karmaşık ve öğrenilmemiş olan, kişiliğin gelişiminde rol oynayan temel psikolojik bir güçtür. Gündelik yaşamda bireyin içinden geldiği gibi davrandığında ortaya koyduğu ve bilinçli olarak yapmadığı davranışlardır. Bahsedilen tanım neye aittir?
İçgüdü
Annelik bir içgüdü değil, içgüdüsel davranıştır. Buna göre bu davranışı ortaya çıkaran hormon hangisidir?
Prolaktin
İçgüdüsel davranış nedir?
Bir türün gelişimsel ve çevresel koşullarda, belli uyarıcılar karşısında belli bir davranış yapısı sergilemeye yönelik tek biçimli, kalıtsal, otomatik eğilimi olarak tanımlanmaktadır.
Bir davranışın içgüdü olabilmesi için sahip olması gereken özellikler nelerdir?
-
Doğuştan gelmesi,
-
Bir türün tüm üyelerinde bulunması,
-
Başka türlerde aynı biçimde bulunmaması,
-
Karmaşık bir davranış örüntüsü olması,
-
Belli bir biyolojik gereksinim ile ortaya çıkmamış olması gerekmektedir.
Bireyin yaşantılarından bağımsız şekilde ortaya çıkan davranışları ancak refleksif ve içgüdüsel davranışlar olarak nitelendirebiliriz.
Bireylerin çevresiyle olan etkileşimi sonucunda bireyde kalan iz olarak tanımlanan kavramdır. Bu kavram ile deneyimler kazanılır. Bahsedilen kavram hangisidir?
Yaşantı
Davranışçı kuramlar temelinde organizmanın gözlenebilen her türlü etkinliğidir. Bilişsel kuramcılara göre ise organizmanın gözlenebilen ya da gözlenemeyen açık ya da örtük etkinliklerinin tümünü kapsayan bir süreçtir. Öğrenme tanımında yer alan ifadesi, organizmanın gözlenebilen tepkilerini; gösterme yeterlilikleri ise öğrenme stratejileri, düşünme biçimleri, tutumları, değerleri kapsar.
Bahsedilen kavram hangisidir?
Davranış
İçgüdüsel ve refleksif davranışlardan oluşur. Bu davranışlarımızı öğrenme yoluyla değiştiremeyiz. Örneğin kalp kasımızın çalışma davranışını öğrenme yoluyla değiştiremeyiz. Bu davranış türü hangisidir?
Doğuştan getirilen davranış
Alkol, ilaç yorgunluk, hastalık gibi etkenlerle ortaya çıkan; bu etkiler ortadan kalkınca bir daha görülmeyen geçici davranışlardır. Örneğin bir çocuğun yüksek ateşi olduğunda gösterdiği davranışlar veya alkollü bireyin alkolün etkisiyle yaptığı konuşmalar gibi. Bu davranış türü hangisidir?
Geçici Davranışlar
Doğuştan getirilmeyen, öğrenme yoluyla edinilen, sonradan kazanılan davranışlardan oluşur. Örneğin parmak kaldırdığında öğretmenin kendisine söz verdiğini gören öğrenci, başka bir zaman da söz almak istediğinde parmak kaldıracaktır. Bahsedilen davranış türü hangisidir?
Sonradan Kazanılan Davranışlar ya da Öğrenme Ürünü Olan Davranışlar
Öğrenme ürünü olan davranışlar kaç çeşittir?
İstendik olan ve istendik olmayan davranışlar olarak iki tanedir.
Öğrenme ürünü olan istendik davranışlar iki yolla kazanılmaktadır. Bunlar nelerdir?
Planlı eğitim yoluyla kazanılan davranışlar ve gelişigüzel kültürleme ürünü olan davranışlar.
Bireyin öğrenmesine yardım/destek/rehberlik yapma işine ne ad verilir?
Öğretme
Planlı/amaçlı öğretme çabası/etkinliklerine ne ismi verilir?
Öğretim
Öğrencilere kazandırılacak özelliklere ulaşmak için planlanan etkinlikleri içeren yazılı dokümanlara ne ad verilir?
Öğretim programları
Öğrenmenin temel ilkeleri nelerdir?
-
Öğrenme hedefe yöneliktir.
-
Öğrenme ön bilgi ile yeni bilgi arasında bağ kurmaktır.
-
Öğrenme bilginin örgütlenmesidir.
-
Öğrenme doğrusal olmayan fazlar hâlinde gerçekleşir.
-
Öğrenme gelişimden etkilenir.
-
Öğrenme stratejiktir.
Bireyler öğrenme görevlerini rastgele yapmazlar. Neyi, neden yaptıklarını bilemezlerse öğrenmek için harekete geçmezler. Öğrenme sırasında bireyin iki temel hedefi vardır. Bu hedefler nelerdir?
1. Yapılan işin anlamını kavramak
2. Kendi öğrenmesini düzenlemek
Örneğin okurken bir yandan harflerle oluşturulan kodu çözmeye çalışırız, bir yandan da anlayıp anlamadığımızı kontrol ederiz. Zihnimizde hâlihazırda yer alan bilgilere “ön bilgi” denir. Öğrendiklerimiz zihnimizde depolanmıştır. Temelde üç tip bilgi vardır. Bu bilgi türleri nelerdir?
Bunlardan birincisi, dünyayı tanımlamamızı sağlayan,tanımlayıcı bilgidir.
İkincisi, iş ve işlemlerin yapılışını formüle eden,işlemsel bilgidir.
Üçüncüsü ise bir işlemsel bilgiye ne zaman başvurmamız gerektiğini ortaya koyan koşul bilgisidir.
Bilgi, dış dünyadan olduğu gibi alınıp bilişe yerleştirilmez. Bilginin kendi içinde anlamı ortaya koyacak şekilde ana noktalarının çıkarılması, yapılandırılması, ilişkilendirilmesi gerekir. Bu işlemler yani örgütleme kişiye özeldir. Çünkü bireylerin ön şemaları birbirinden farklıdır. Bu ilişkilendirmenin öğrenme-öğretme sürecinde desteklenmesi için yapılabilecekler nelerdir?
Örgütlemeyi destekleyecek materyaller sunma. Örgütleme zaman alır. Öğrencilerin örgütlemek için bireysel özelliklerinden de etkilenen zamana ihtiyacı vardır. Bu zamanı iyi ayarlamak, öğrenciye örgütleme zamanını doğru kullanması için örgütleme işleri vermek gerekir.
Öğrenme stratejileri; öğrencilerin yeni bilgi ve becerileri almak, anlamlandırmak, saklamak, gerektiğinde hatırlamak için kullandıkları amaçlı eylem ve düşüncelerdir. Öğrenme stratejilerini farklı şekillerde sınıflanabilir. Örneğin etkiledikleri süreçlere göre üçe ayrılır bunlar nelerdir?
A) Bilişsel stratejiler: Akademik işi tamamlamak amacıyla kullanılan stratejiler (örneğin soru çözme, altını çizme, özet yazma).
B) Üstbiliş stratejiler: Öğrenmeyi planlama, izleme ve kontrol amacıyla kullanılan stratejiler (örneğin nasıl öğrenebileceğini düşünme, öğrenip öğrenmediğini kontrol).
C) Sosyal ve duyuşsal stratejiler: Başkalarıyla etkileşimi gerektiren ya da bireyin duyuşsal durumunu etkilemeye yönelmiş stratejiler (örneğin kendini ödüllendirme, kendisi için önemini düşünme, arkadaşına sorma).
Öğrenmeyi etkileyen birçok faktör vardır. Bunlar olumlu ya da olumsuz faktörler yani öğrenmeyi kolaylaştıran veya zorlaştıran faktörler olarak karşımıza çıkmaktadır. Öğrenmeyi doğrudan etkileyen faktörler ve dolaylı etkileyen faktörler vardır. Dolaylı faktörler nelerdir?
Öğrenmeyi dolaylı etkileyen faktörler, öğreten (öğretmen) ve öğrenme ortamıdır.
Öğrenmeyi doğrudan etkileyen faktörler ise 3 gruba ayrılarak incelenebilir. Bunlar nelerdir?
-
Öğrenenden kaynaklı faktörler
-
Öğrenme malzemesinden kaynaklı faktörler
-
Öğrenme yönteminden kaynaklı faktörler
Öğrenmeyi etkileyen öğrenenden kaynaklı faktörler nelerdir?
-
Türe özgü hazır oluş
-
Olgunlaşma
-
Genel Uyarılmışlık Hâli ve Kaygı
-
Eski Yaşantıların Aktarılması
-
Güdü (Motivasyon)
-
Dikkat
Türe özgü hazır oluş nedir?
Türe Özgü Hazır Oluş: Organizmanın bir davranışı gösterebilmesi için biyolojik donanımının yani genetik donanımının uygun olması gerekir.
Olgunlaşma nedir?
Olgunlaşma: Vücut organlarının kendinden beklenen fonksiyonları yerine getirebilecek düzeye gelmesidir. Yaşın getirdiği belirli davranışların yaşantılar yoluyla kazanılması için bireyin olgunlaşması gerekir. “Olgunlaşma, yaşa bağlı olarak genetik olarak programlanmış değişimlerin ortaya çıkma sürecidir.” Olgunlaşma, öğrenmeyle kazanılacak davranışların ön koşuludur. Olgunlaşma aynı
zamanda yaş ve zekâ ile ilişkilidir.
Genel uyarılmışlık hali nedir?
Genel Uyarılmışlık Hâli: Bireyin dışarıdan gelen uyarıcıları alma derecesidir. Bir öğrenmenin olabilmesi için bireyin uygun uyarılmışlık düzeyine gelmesi gereklidir. Bireyin dışarıdan çok az uyarıcı alması ve uyarıcılara kapalı olması (ör.: uyku hâli) uyarılmışlık düzeyinin düşük, çok fazla uyarıcı alması (ör.: panik hâli) uyarılmışlık düzeyinin yüksek olduğu anlamına gelir. Her iki durum da öğrenmeyi
zorlaştırır. İyi bir öğrenme için orta düzeyde bir uyarılmışlık hâli gerekmektedir.
Kaygı nedir?
Kaygı: Kaygı, nedeni belli olmayan korku ya da sürekli kötü bir şey olacağına dair hissin baskın olduğu psikolojik durum olarak tanımlanır. Genel uyarılmışlık hâli için geçerli olan durum, kaygı için de geçerlidir. Orta düzeyde bir kaygı duymak öğrenmeyi kolaylaştırmaktadır.
Eski yaşantıların aktarılması ne demektir?
Eski Yaşantı ların Aktarılması: Öğrenmenin gerçekleşmesinde, yeni bir bilginin ya da yeni bir becerinin öğrenilmesi, büyük oranda öğrenilecek bu yeni bilgi veya beceriyle ilgili olan ön (eski) yaşantılara bağlıdır. Çünkü her yeni öğrenme eski öğrenmenin üzerine kurulur.
Önceki öğrenmelerin sonraki öğrenmeleri kolaylaştırmasına ne ad verilir?
Olumlu Aktarma: Bisiklet kullanmayı bilen birinin motosiklet kullanmayı kolay öğrenmesi, araba kullanmayı bilen bir bireyin yeni aldığı başka bir marka arabayı kullanabilmesi gibi.
Önceki öğrenmelerin sonraki öğrenmeleri negatif yönde etkilemesine ne ad verilir?
Olumsuz Aktarma: İki parmak daktilo kullanan bireyin 10 parmak daktilo kullanırken zorlanması,
Q klavye kullanan bireyin F klavyeyi öğrenmede zorlanması gibi.
Ket vurma nedir ve kaç çeşittir?
Ket vurma, öğrenilmiş bir malzemenin hatırlanması sırasında ortaya çıkan bozucu etkiye denir. İkiye ayrılır: “ileriye ket vurma” ve “geriye ket vurma”. İleriye ket vurma, öğrenilmiş iki malzemeden daha önce öğrenilenin daha sonra (daha yeni olan) öğrenilmiş olanı hatırlamayı engellemesi ya da bozmasıdır. Geriye ket vurma, yeni öğrenilmiş olan bir malzemenin önceden (eski) öğrenilmiş olan bir malzemenin hatırlanmasını engellemesi veya bozmasıdır.
Öğrenmeyi etkileyen öğrenme yöntemleriyle ilgili faktörler nelerdir?
-
Öğrenmeye Ayrılan Zaman
-
Öğrenilen Konunun Yapısı
-
Öğrencinin Aktif Katılımı
-
Geri Bildirim
Öğrenmeyi etkileyen öğrenilecek malzeme ile ilgili faktörler nelerdir?
-
Algısal Ayırt Edilebilirlik
-
Anlamsal Çağrışım
-
Kavramsal Gruplandırma
Öğrencinin derse aktif katılımı ile ilgili çeşitli davranışlarından bahsedilir. İyi bir öğrenme için önce dinlemek, sonra okumak, ardından yazmak ve en sonunda da anlatmak iyi bir öğrenme yöntemi olarak sıralanabilir. Buna göre aktif katılım davranışı gösteren öğrenci hangi davranışları göstermelidir?
-
Not tutma
-
Önemli yerlerin altını çizme,
-
Gözden geçirme,
-
Ana hatları çıkarma,
-
Ana fikri çıkarma,
-
Grafik veya şema çizme,
-
Örnekleri yazma,
-
Yüksek sesle tekrar yapma,
-
Başkasına anlatma şeklinde ifade edilebilir.
Geri bildirimin (dönüt) öğrenen açısından yararları nelerdir?
-
Ön bilgilerinin doğruluğunu test etmiş olur.
-
Aktarmayla yeni yapılandırdığı bilgilerin geçerliğine ilişkin bilgi edinir.
-
Konuya ilişkin mevcut anlayışını detaylandırmasına yardımcı olur.
-
Yeterliliğine ilişkin bilgi verir.
-
İçsel motivasyonu artırır.
Anlamsal çağrışımlar olarak adlandırabileceğimiz bağlantılar arttıkça yani bir kavram diğer bir kavramı, o da başka bir kavramı çağrıştırdıkça öğrenme olasılığı da gittikçe artacaktır. Bu çağrışımsal basamaklar her bireyin zihninde farklı farklı olabilecektir. Buna göre “çağrışımsal”, “kavramsal” ve “basamak dizilerine ilişkin” anlamlar olarak üçe ayrılan bu kavramlar ne anlama gelmektedir?
Çağrışımsal anlam, sözel bir malzemeyi çalışırken nelerin hatıra geldiğini anlatır. Sözel bir malzemeyi çalışırken çok çağrışım oluyorsa bu malzeme çok anlamlıdır demektir. Yani bir cümlede bulunan kelimelerle ilgili sizin ne kadar çok yaşantınız varsa cümleyi öğrenmeniz ve hatırlamanız o kadar kolay olacak demektir. Bunun öğrenen ile ilgili faktörler olarak anlatılan aktarım (transferans) kavramıyla ilişkili olduğunu hatırlayınız. Bu nedenle öğretmenler kendi anlamsal çağrışımlarını kullanabilmeleri için öğrencilerinden ders kitabındaki
bir bölümü, okudukları bir öyküyü/romanı vb. kendi kelimeleriyle özetlemelerini ister.
Öğrenme stratejilerine atfedilen değerin artmasının nedenleri nelerdir?
Öğrencinin öğrenme sürecindeki rolü,
Yaşam boyu öğrenme gereksinimi,
Öğrenme stratejilerinin öğrenme ürünleri üzerindeki etkisi olarak sayılabilir.
Temel öğretim stratejileri nelerdir?
-
Sunuş yoluyla öğretim, anlamlı öğrenme –AUSUBEL
-
Buluş yoluyla öğretim, örnek kural - BRUNER
-
Araştırma inceleme yoluyla öğretim- JOHN DEWEY
-
Tam öğrenme stratejisi – BLOOM
Öğretmen merkezli bir stratejidir. Konu alanının kavram, ilke ve genellemeleri öğretmen tarafından organize edilip sunularak anlamlı öğrenme gerçekleştirilir. Sunuş yoluyla öğretimin temel aldığı yöntem tümdengelim (bütünden parçaya, genelden özele) yöntemidir. İçerik, öğretmen tarafından anlamlı bir yapı bütünlüğüne getirilerek genelden özele doğru hiyerarşik bir sıra ile sunulur. Öğretmen dersin başında öğreteceği konunun ana temasını söyler ve konuyu öğrencilere basamak basamak anlatır. Böylece öğrenci dersin başında neyi
öğreneceğini bilir ve ders süresince bunları kazanır. Eğer bilgiler iyi düzenlenmişse az zamanda çok bilgi kazandırılabilir. Kavramların ve soyut konuların öğrenimini sağladığı için daha çok ilköğretim 5.sınıftan itibaren kullanılır. Sunuş yoluyla öğretim de konular işlenirken ardışıklık, aşamalılık, bilinenden bilinmeyene ilkelerine uygun hareket edilir. Bu nedenle yeni konuların önceki konularla ilişkilendirilmesi
gerekir, bunun için de önceki öğrenilenlerin tam olarak öğrenilmesi gerekir. Önceki öğrenmelerle yeni öğrenmelerin ilişkilendirilmesi amacıyla ön örgütleyici – organize ediciler (kavram haritaları,grafik, şema) kullanılır. Bahsedilen öğretim stratejisi hangisidir?
Sunuş yoluyla öğretim
Sunuş yoluyla öğretimin yararları nelerdir?
Kısa sürede çok bilgi aktarılır. Zamanın kısıtlı olduğu durumlarda kullanılır. Kalabalık sınıflar için idealdir. Zor, soyut ve karmaşık
konuların öğretiminde kullanılır. Öğrencilerin ön bilgileri yeterli olmadığı durumlarda etkili olur. Dersin girişinde, özetlenmesinde, tekrarında kullanılır.
Sunuş yoluyla öğretimin sınırlılıkları nelerdir?
Sadece bilgi düzeyinde hedeflerin öğretiminde kullanılır. Üst düzey hedeflerde kullanılmaz. Öğrenci aktivitesi düşüktür. Ezber öğrenmeler
gerçekleşebilir. Sıkıcı olabilir. Öğrencilerden dönüt almak zor olduğundan hataların düzeltilmesine imkân olmayabilir.
Bruner’e göre öğrenci, bilgiye kendisi ulaşmalı ve bilgiyi keşfetmelidir. Bu yaklaşımın öğretim sürecinin merkezinde öğrenci vardır, kural ya da bilgi yapısını keşfeden öğrencidir. Öğrenci örnekleri inceler, deney yapar; ilke, tanım ve genellemelere kendisi ulaşır. Tümevarım yöntemi kullanılır. Tümevarım yöntemi, olay ve olgulardan hareket ederek sonuca ulaşma yoludur. Bu yaklaşımda öğrenciyi buluşa götürmede sorular ve örneklerden yararlanılır. Öğretmen gerektiğinde ipucu ve dönütler verir. Öğretmen öğrencilerin merak duygusunu
uyandıracak bir problemle derse başlar. Bu yaklaşım; belli bir problemle ilgili verileri toplayıp analiz ederek sonuca ulaşmayı sağlayan, öğrenci etkinliğine dayalı, güdüleyici bir yaklaşımdır. Bu yaklaşımın en önemli özelliği öğrencinin öğrenme güdüsünü artırmasıdır. Diğer bir ifadeyle öğrenciye rehberlik ederek, onu yönlendirerek ve ona deneyimler yaşatarak onun bilgilere, genellemelere ve ilkelere
ulaşmasına yardım etmektir. Öğretmen dersin başında çözümü ya da sonucu vermez. Çözüme ya da sonuca giden öğrencidir. Öğrencinin sezgisel düşünmesini gerektirir. Yukarıda anlatılan strateji hangisidir?
Buluş yoluyla öğretim
Buluş yoluyla öğretim stratejisinin faydaları nelerdir?
Yaparak yaşayarak öğrenmeyi sağladığından kalıcı öğrenmeyi sağlar. Üst düzey düşünme becerilerini geliştirir. Kavrama ve üstü hedef düzeyleri için uygundur.
Buluş yoluyla öğretimin sınırlılıkları nelerdir?
-
Zaman alır.
-
Maliyeti yüksektir.
-
Ön bilgiler yoksa amacına ulaşmaz.
-
Karmaşık bazı konularda sonuca ulaşmayabilir.
-
Olgu öğretiminde etkili değildir.
Tam öğrenmede her ünite sonunda uygulanan testin adı nedir?
Her ünite sonunda izleme testi (formatif) uygulanır.
Araştırma ve inceleme yoluyla öğretimin faydalı yönleri nelerdir?
-
Öğrencilerin bilimsel, problem çözme, yaratıcı, eleştirel gibi üst düzey düşünme becerisini kazanmalarını sağlar, Üst düzey hedeflerde kullanılır.
-
İletişim, sorumluk alma, kaynaklara ulaşma becerisi kazandırır.
Araştırma inceleme yoluyla öğretimin sınırlı yönleri nelerdir?
Maliyeti yüksek, zaman alır, kalabalık sınıflarda uygulanması zor, ön koşul öğrenmeleri eksik olan öğrencilerde uygulanması zor, her yaş ve her hedef düzeyi için uygun değildir; öğretmen sınıf yönetiminde zorluk yaşayabilir.
1.Bilgi birimleri ünitelere ayrılmıştır ve bir ünite tam olarak öğrenilmeden diğerine geçilmez.
2. Bu öğrenme modeli, her okulda ve sınıfta hızlı öğrenen ve öğrenemeyen öğrencilerin bulunduğunu;
her öğrencinin hazırbulunuşluk düzeyine göre öğretimin yapılmasını, her öğrenciye ihtiyacı olan ek öğretim zamanı ve nitelikli öğretme hizmeti (ipucu, katılım, pekiştireç, dönüt) sağlanırsa her öğrencinin öğrenebileceğini ve okulda tüm öğrencilerin başarılı olacağını savunur. “Öğrenemeyen öğrenci yoktur, öğretemeyen öğretmen vardır.” Fikrini savunur. Açıklaması verilen öğretim stratejisi hangisidir?
Tam öğrenme
Tam öğrenmeye göre değiştirilebilen ve değiştirilemeyen özellikler vardır. Bunlar nelerdir?
-
Değiştirilmez Özellikler: zekâ, genel yetenek, öğrencilerin kişilik özellikleri, ailenin sosyoekonomik statüsü
-
Değiştirilen Özellikler: Ön öğrenmeler, derse karşı ilgi, tutum, başarı inancı, ipucu, pekiştireç, katılımı, dönüt, araç gereç ve zaman gibi değiştirilebilir ögeler zenginleştirilerek etkili öğrenme sağlanabilir.Okullar öğrencilerin değiştirilemez özelliklerini değil, değiştirilebilir özelliklerini geliştirerek öğrenmeyi sağlamalıdır.
Bloom’un tam öğrenme stratejisinde öğrenme grafiği ile ilgili görüşü nedir?
Bloom eğitimdeki normal dağılım eğrisini reddeder, sola çarpık bir grafik oluşmasını kabul eder. %90’‘ın dışında kalan öğrencilerin de önemsenmesi gerektiğini, onların da tam öğrenmelerinin sağlanması gerektiğini savunur. Bu bağlamda öğretmene büyük görev düşmektedir (%95-100’ü amaçlar).
Öğrenci merkezli bir stratejidir. Öğrenci etkinliklerine dayalı bir problem çözme sürecidir. Öğretmenin görevi: Uygun araştırma problemlerini belirlemektir. Bu problemler;
1-Gerçek hayatta karşılaşılabilecek problemler olmalı,
2-Merak uyandırmalı,
3-Birden çok çözümü olmalıdır.
Tümevarım ve tümdengelim yöntemleri kullanılır.
Buluş yoluyla öğretim stratejisinde olduğu gibi öğretmen bir yol gösterici, gerektiğinde yönlendirici bir rehber konumundadır. Bu stratejide ele alınan problemlerin gerçek hayatta karşılaşılan problem durumları olması gerekir. Bu strateji, öğrencinin problem çözme becerisini kullanarak bilimsel yöntem sürecini izlemesi gerekir. Bu stratejide öğretim, öğrenci etkinliklerine dayalı bir problem çözme sürecidir. Amaç, içeriğin aktarılması değil, öğrencilerin araştırma ve problem çözme yönteminin farkında olması ve onu gerekti ğinde kullanmasıdır.
Yukarıda açıklaması verilen strateji hangisidir?
Araştırma ve inceleme yoluyla öğretim
Tam öğrenmenin 3 ögesi (değişkeni) vardır: öğrenci nitelikleri, öğretim hizmetinin niteliği, öğrenme ürünleri. Öğrenci nitelikleri ve öğretim hizmetleri, öğrenme ürünlerini etkiler. Buna göre bağımlı ve bağımsız değişkenler hangileridir?
Tam öğrenmenin giriş (öğrenci niteliği) ve gelişme (öğretim hizmetinin niteliği) kısmı bağımsız değişken olarak adlandırılırken sonuç (öğrenme ürünleri) kısmı bağımlı değişken olarak adlandırılmaktadır.
Öğrencinin sürecin başında taşıması gereken özelliklerdir. Bunlar nelerdir?
Buna öğrenci niteliği denir ve bilişsel giriş davranışları ile duyuşsal giriş davranışlarıdır.
Öğretim hizmetinin niteliğini büyük ölçüde dört öge belirlemektedir. Bunlar nelerdir?
Bunlar: ipuçları, öğrenci katılımı, pekiştirme ve geri bildirim (dönüt) ve düzeltmedir.
Öğrenciyi harekete geçiren, istenilen davranışın yapılmasına yardımcı olan mesajlardır. Bir sınıfta hedef davranışları kazandırmada kullanılan her türlü iletiye ne ad verilir?
İpucu
Tam öğrenmenin üç temel değişkeni ve bunların alt değişkenleri nelerdir?
Öğrenci Niteliği |
Öğretim Hizmetinin Niteliği |
Öğrenme Ürünleri |
Bilişsel Giriş Davranışları |
Pekiştirme |
Bilişsel |
Duyuşsal Giriş Davranışları |
İpucu |
Duyuşsal |
|
Dönüt-Düzeltme |
|
|
Etkin Katılım |
|
Öğretmen sınıf içi öğretim etkinliklerini düzenlemede öğrencileri aktif kılmak ve öğretim merkezli öğretim yapmak için etkinlikleri öğrencilerle birlikte planlamalı ve uygulamalı, bununla birlikte öğretim sürecinde hedeflerden ve içerikten çok yöntem ve tekniklere odaklanmalıdır. Bu uygulamaya ne ad verilir?
Öğrenci katılımı
Bir davranışın ortaya çıkma olasılığını artıran uyarıcılara ne ad verilir?
Pekiştireç
…………….., öğrenciye yaptığı bir davranışın sonucu ile ilgili bilgi vermektir. "……………" ise yanlışların ve öğrenme eksikliklerinin giderilmesi işlemidir. Boşluklara ne gelmelidir?
Dönüt- Düzeltme
Yapılandırmacı öğretime göre öğrenme nedir?
Yapılandırmacılıkta öğrenme, deneyime bağlı anlam oluşturma sürecidir ve bu süreçte öğrenci aktiftir. Anlam oluşturan öğretmen değil, öğrencidir. Buna göre bilgi yaşantılarını anlamlı bir duruma getirmeye çalışan ve öznel bilgiyi oluşturan yani bilgiyi yapılandıran bireydir (öğrenci). Bu nedenle yapılandırmacılık nesnel bilgiyi reddeder.
Yapılandırmacı öğrenme kuramı üç temel grupta ele alınabilir. Bunlar nelerdir?
1-Bilişsel yapılandırmacılık (Piaget)
2-Sosyal yapılandırmacılık (Vygotsky)
3-Radikal Yapılandırmacılık (VonGlasersfeld)
Yapılandırmacı öğrenme yaklaşımının temel özellikleri nelerdir?
-
Ders planları esnek olmalı, öğrenci ihtiyaçlarına göre şekillenmelidir.
-
Konular parçalara bölünmeden bütün olarak ele alınmalıdır.
-
Program, öğrenci sorunlarına yöneliktir ve birincil kaynaklar (somut yaşantılar ve deneyimler) üzerinden öğrenme gerçekleştirilir.
-
Bireysel farklılıklara önem verilir. Öyle ki tek doğru yerine iki kişi aynı olaya farklı anlamlar yükleyebilir.
-
İş birliğine dayalı öğretim yöntemi kullanılarak öğrencilerin birbirlerinden öğrenmeleri sağlanır.
-
Öğrenmede çevre etkileşimi önemlidir.
-
Yapılandırmacılıkta kavram öğretimi esastır. Belirlenen kavramların kazandırılması amaçlanmaktadır. Kavramlar tematik öğrenme yaklaşımı ile öğretilmektedir.
-
Değerlendirme, öğretim sonucuna değil de sürecine dönük olarak yapılır (portfolyo).
Bilişsel yapılandırmacılık nedir?
Öğrenme zihinsel yapıda meydana gelen denge (özümseme, uyumsama) süreçlerinden oluşur. Denge (Zihin)(Piaget)
Sosyal yapılandırmacılık nedir?
(Vygotsky): Öğrenme, çocuğun çevre ile etkileşime geçmesiyle oluşur. Öğrenme diğer bireylerle paylaşılan etkinlikler sırasında oluşur. Merak (Çevre)
Radikal yapılandırmacılık nedir?
(VonGlasersfeld): Bilginin sadece birey tarafından oluşabileceğini savunur.
Bilimsel düşünmenin adımlarını öğretmek, öğrencilerin ilgilendikleri bir konuda araştırma yapmalarını, sonuçlarını bir raporla düzenlemelerini ve sınıfta ya da yarışmada sunmalarını amaçlar. Öğrencilerin bireysel ya da grup olarak gerçek yaşam koşullarına uygun disiplinlerarası (konular,
etkinlikler, bilimsel alanlar) bağlantı kurarak bir problem ya da senaryo üzerinde yerine getirdiği bir problem çözme etkinliğidir. Bu etkinliğinin
sonucunda öğrencilerin bir ürün ya da performans ortaya koyması söz konusudur. Bahsedilen öğretim yaklaşımı hangisidir?
Proje tabanlı öğretim yaklaşımı
.………………..üst düzey öğrenmeye (problem çözme, eleştirel, yaratıcı düşünme), bilimsel yöntemi kullanmaya, günlük yaşamla ilişkilendirmeye, birden fazla konu alanı ve dersi kapsamaya, farklı kaynaklardan araştırma yapmaya yönelik olmalıdır. Boşluğa ne gelmelidir?
Proje tasarıları
Öğretme-öğrenme etkinlikleri, ürüne ve sürece yönelik olarak yapılır. Sergi, drama, gazete, pano vb. hazırlanarak ürünler sunulur (Bu anlamda
proje yöntemi, sergi tekniği ile birlikte çalışır. Bilim şenlikleri, öğrenci sergileri proje yöntemi sonucu elde edilen ürünler ile gerçekleşti rilir.) bahsedilen aşama proje tabanlı öğretim yaklaşımının hangi aşamasıdır?
Değerlendirme
Proje tasarımlarında bulunması gerek esaslar neler olmalıdır?
-
Birden çok çözüm yolu (hipotez, denence) barındırma
-
Üst düzey zihinsel becerileri (yaratıcı, yansıtıcı düşünme vb.) geliştirmeye yönelik olma
-
Bilimsel yöntemi (araştırma sistematiğini) kullanabilme
-
Günlük yaşamla ilişkili olma
-
Birden fazla dersi (disiplini) ilişkilendirme, farklı kaynaklardan araştırma yapmaya yönelme
-
Bireysel ve grupla çalışmaya uygun olma
-
Yaparak ve yaşayarak öğrenme söz konusudur.
-
Öğrenci kendi artı ve eksilerinden sorumludur.
-
Proje tasarısı, planlama, araştırma, değerlendirme faaliyetleri öğretmen ve öğrenci tarafından birlikte yapılır.
Proje tabanlı öğretim yaklaşımının sınırlılıkları nelerdir?
-
Zaman-Sınırın iyi çizilmesi gerekir. Ona göre hedef belirlenir. Yoksa hedeften sapma meydana gelir.
-
Her zaman orijinal ürün ortaya çıkmayabilir.
NOT: Proje tabanlı öğretim yöntemi sonucunda mutlaka bir iş, ürün, performans (proje) ortaya konmalıdır
İlerlemecilik eğitim felsefesi akımı ve araştırma-inceleme yoluyla öğretim stratejini ortaya koyan John Dewey tarafından ortaya konmuştur. Bu
yöntem çözülmesi gereken bir problemle başlar. Bu problemin gerçek hayatla ilgili olması, ilgi ve merak uyandırması ön koşuldur. Bu, öğrencinin
gerçek hayattaki problemlerle daha önceden yüz yüze gelmesini sağlar. Bahsedilen öğretim yaklaşımı hangisidir?
Probleme çözme yöntemine dayalı öğrenme yaklaşımı
Problem çözme yönteminde kullanılan işlem basamakları nelerdir?
-
Problemi hissetme
-
Problemi tanımlama
-
Problemle ilgili bilgilerin toplanması
-
Problemle ilgili hipotezler kurma
-
Veri toplama (problem çözümü için)
-
Hipotezleri test etme (Doğru-yanlış)
-
Problemin çözümü
-
Sonucu raporlaştırma
Problem çözme yönteminde kullanılan problem durumlarında (öğrenme senaryolarında) bulunması gereken özellikler nelerdir?
-
En önemli özellik: Gerçek yaşamla ilgili olmalı.
-
Çok yönlü düşünmeyi gerektirmeli
-
İlgi ve merak uyandırmalı.
-
Probleme dayalı öğrenme senaryoları, birden çok çözüm yolları içermelidir.
-
Hedefe ulaştırıcı olmalıdır.
-
Öğrencinin düzeyine (zihinsel yapısına) uygun olmalıdır.
-
Öğretmen problem üretebilmeli ve problem, günlük yaşam ile ilgili olmalı ve gerekli transferler yapılmalıdır.
-
Üst düzey düşünmeyi, araştırma-inceleme yapmayı sağlamalıdır.
-
Asıl olan problemi çözmek değil hedefe ulaşmak olmalıdır.
-
Kalabalık gruplara değil küçük gruplara uygulanmalıdır (2-6 kişilik).
Probleme dayalı öğrenme yaklaşımının öğrencilere kazandırdıkları özellikler nelerdir?
-
Problem çözmeyi öğrenmek = Öğrenmeyi öğrenmektir. Çünkü kişi edindiği bilgilerle yaşamda karşılaştığı problemleri, kendi yetenek ve bilgisini kullanarak çözer ve böylelikle kendi kendine öğrenmiş olur.
-
Yaşamla yüz yüze gelme
-
Araştırma, çözüm üretme
-
Ekip çalışması becerileri
-
Bilimsel düşünmeyi öğrenme
-
Üst düzey düşünme becerileri geliştirme
-
İletişim becerileri
-
İlgi ve güdülenmeyi artırma.
Bu yaklaşım gerçek problemlerin çözümüyle en iyi öğrenmenin olacağını ve öğrencinin öğrenme sürecine etkin katılımının sağlanması gerektiğini
savunur. Öğretmen ise rehber rolündedir. Yapısalcı yaklaşım gibi yaparak-yaşayarak öğrenmeyi savunur. Öğrenme 5 duyu organına hitap etmelidir, temeli budur. Böylelikle öğrencinin dikkat ve güdülenmişlik düzeyi yüksek tutulur. Bahsedilen öğrenme yaklaşımı hangisidir?
Beyin Temelli Öğrenme
Beyin Temelli Öğrenmenin İlkeleri nelerdir?
1. Beyin paralel bir işlemcidir.
2. Öğrenme fizyolojik bir olaydır.
3. Beyin, parçaları ve bütünleri aynı anda algılar.
4. Öğrenme bilinçli ve bilinçsiz süreçleri içerir.
5. En az iki farklı türde belleğimiz vardır: Uzamsal bellek ve ezberleyerek öğrenme.
6. Her beyin kendine özgü düzenlenmiştir. Her bireyin öğrenme yolu farklıdır.
7. Anlamı araştırma doğuştandır.
8. Anlamı araştırma, örüntüleme yoluyla olur.
9. Örüntü oluşturmada duygular önemlidir.
10. Öğrenme teşvikle artar, korkuyla azalır.
11. Öğrenme hem odaklanmış dikkati hem de çevresel algılamayı içerir.
Kelimenin tam anlamıyla etkileşimli bir deneyimdir. Öğrenciler, her biri belirli bir öğrenme stiline uyacak şekilde tasarlanmış çeşitli farklı içerik
ortamları aracılığıyla çevrim içi pratik yaparak çevrim dışı dersleri pekiştirir. Öğrenciler, etkileşim kurmak istedikleri içerik türünü seçebilir; öğrendiklerini uygulayabilir, eğitmenler ve diğer öğrencilerle istedikleri zaman ve herhangi bir cihazda iletişim kurabilirler. Bu öğrenme yöntemi yaklaşımı hangisidir?
Harmanlanmış öğrenme
Kısaca, öğrenme sonuçlarını ve paylaşılan (delivery) program olarak öğrenme sonunda üst amaçları gerçekleştirmek amacıyla birden fazla paylaşım yolu kullanan bir öğretim programı olarak tanımlanabilir. Bu, farklı öğrenme paylaşımlarının kendi başına karıştırılması ve eşleştirilmesi değil; öğrenme ve mesleki sonuçlara odaklanmasıdır. Bu yüzden bu tanımlama şöyle değiştirilebilir. Bu hangi öğrenme yaklaşımıdır?
Harmanlanmış öğrenme
Web destekli öğrenme ile sınıftaki öğrenmenin avantajlı ve güçlü birkaç yönlerinin birleştirilmesidir (Horton, 2000). Yeni bir yaklaşım olan bu öğrenme, teknolojinin öğrenme-öğretme sürecinde ve insanın hayatında vazgeçilmez olmasıyla daha da önemli bir duruma gelmiştir. Konunuzu zaman değerlendirmeleri, öğrenme teknikleri ve hatta kişisel tercihler için kişiselleştirmenize yardımcı olabilmektedir. Bahsedilien öğrenme yaklaşımı hangisidir?
Harmanlanmış öğrenme
Harmanlanmış öğrenmenin prensipleri nelerdir?
Burada paylaşma metodundan çok öğrenme amaçlarına odaklanılır. Birçok kişisel öğrenme stilleri, geniş kitlelere ulaşmak için desteğe ihtiyaç duyar. Her birey öğrenme olayına farklı bilgilerle katılır. Birçok durumda, en etkili öğrenme stratejisi “sadece o an ihtiyaç duyulan şey”dir.
Yaşam boyu öğrenme yaklaşımının temel prensibi ve tanımı nedir?
Yaşam boyu öğrenme, örgün eğitim ve yaygın eğitimin birleştiilmesidir. Okul, öğrenmeyi sağlayan tek kurum olamayacağı gibi yaşam boyu gerekli
tüm bilgi ve becerileri de kazandıramaz. Bu nedenle öğrenme yalnızca okulda gerçekleşmez, tüm yaşam süresince (ev, müze, kütüphane, etkinliklerde vb.) devam eder. Öğretmenlerin yanında anne-babalar, kardeşler, arkadaşlar vb. kişiler de öğrenmeyi etkiler. Temel ilkesi, bilinçli ve amaçlı olarak yaşam boyunca öğrenmeye devam etmektir. Yaşam boyu öğrenmenin temel amacı bireyin öğrenmeyi öğrenmesini sağlamaktır.
Bugün okulların seçebilecekleri birçok öğrenme yaklaşımları bulunmaktadır. Singh ve Reed’e (2001) göre bunlar nelerdir?
√ Eş zamanlı (synchronous) fiziksel biçim
√ Öğretmen liderliğinde sınıflar ve öğretmen
√ Katılımlı laboratuvar çalışmaları ve çalıştaylar
√ Alan gezileri Eş zamanlı (synchronous) çevrim içi biçimler (canlı
e-öğrenme):
√ e-görüşmeler / toplantılar
√ Sanal sınıflar
√ Web seminerleri ve radyo veya TV yayını
√ Koçluk (coaching)
√ Mesajla anında görüşme
Kişisel hızda farklı zamanlı (asynhronous) biçimler:
√ Doküman ve web sayfaları
√ Web/bilgisayar destekli eğiti m modülleri
√ Değerlendirme/test ve anketler
√ Benzeti şimler
√ Mesleki yardım ve elektronik performans destek
sistemleri
√ Canlı olay kaydı
√ Çevrim içi öğrenme toplulukları ve tartı şma
forumları
Bu yaklaşımda öğrencilerin ortak bir amaç doğrultusunda küçük gruplar hâlinde birbirinin öğrenmesine yardım ederek çalışmalarına dayalı bir
yaklaşımdır. “Birimiz hepimiz, hepimiz birimiz için” anlayışı hâkimdir. Öğretmen rehberdir, yönlendiricidir. Öğretmenlerin rolü; 2-6 kişiden oluşan heterojen grupların oluşturulması, gruplarda iş birliği ve verimin artırılmasını sağlamak ve ürünlerin değerlendirilmesindeki tüm aşamaları planlamaktır. Kubaşık öğrenmede paylaşılmış bir liderlik söz konusudur. Tüm üyeler grup içerisinde liderlik etkinliklerini yerine getirmek için
sorumluluklarını paylaşırlar. Bahsedilen öğrenme yaklaşımı hangisidir?
İş birlikli öğrenme yaklaşımı John DEWEY
İş birliğine dayalı öğrenmeyi başarılı bir şekilde uygulamak için 6 temel ilkeye uymak gerekir. Bunlar nelerdir?
1.Olumlu bağlılık (bağımlılık)
2. Yüz yüze etkileşim
3. Kişisel sorumluluk (ve bireysel değerlendirilebilirlik)
4.Sosyal beceriler
5.Grup sürecinin değerlendirilmesi
6.Eşit başarı ilkesi
İş Birliğine Dayalı Öğretimin Uygulanması aşamaları nelerdir?
1. Takımların oluşturulması: 2-6 kişiden oluşan heterojen gruplar
2. Isınma teknikleri: Oyun ve etkinliklerle grup üyeleri arasında kaynaşma sağlanır.
3. Takımda konu ve görev dağılımı yapılması: Grup içerisinde görev dağılımı yapılır (lider, raportör, yazıcı) ve konu alt dallara ayrılarak her öğrenciye bir konu verilir. Paylaşılmış liderlik vardır.
4. Takım içi etkinlikler: Takım içerisinde başarı birbirine endeksli olduğundan, performansı düşük öğrenciler için çalışmak, anlaşılmayan yerleri daha yaratıcı yollarla anlatmaya çalışmak gerekir.
5. Değerlendirme: Her grup üyesi birbirinin öğrenmesinden sorumlu şekilde değerlendirilir. Bireyin başarısı, grubun başarısına dönüştürülür ve
değerlendirme ölçütlere göre öğretmen ve grupça birlikte yapılır.
İş birliğine dayalı öğrenme yaklaşımının sınırlılıkları nelerdir?
-
Başarılı ve bireysel çalışmayı seven öğrencilerin başarısını düşürebilir.
-
Değerlendirme aşaması zordur. Grup içerisinde bireyleri ayrı ayrı değerlendirmek güçtür.
-
Çalışmalar bir kişi üzerinde kalabilir.
Öğretim ilkeleri nelerdir?
1. Hedefe (Amaca) Uygunluk İlkesi
2. Öğrenciye Görelik İlkesi
3. Öğrenci Düzeyine Uygunluk İlkesi
4. Hayatilik İlkesi (Yaşama Yakınlık, İşevurukluk)
5. Transfer İlkesi
6. Yaparak Yaşayarak Öğrenme (Uygulanabilirlik, Aktivite)
7. Ekonomiklik İlkesi
8. Aktüalite (Güncellik) İlkesi
9. Açıklık (Ayanilik) İlkesi
10. Somuttan Soyuta İlkesi
11. Bilinenden Bilinmeyene İlkesi
12. Yakından Uzağa İlkesi
13. Basitten Karmaşığa İlkesi
14. Bütünlük İlkesi
15. Anlamlılık
16. Tümdengelim
17. Sosyallik İlkesi
İlk yorumu siz yazın!
Bu konu için hiç yorum yazılmamış, ilk yorumu siz yazarak destek verin!