Modül 7: Sosyal Etkileşim ve İletişim

1. Katılanların bilgi ya da sembol üreterek birbirlerine ilettikleri iletileri anlamaya ve yorumlamaya çalıştıkları bir süreç olarak değerlendirilen kavram hangisidir?

İletişim

İletişimin temel özellikleri nelerdir?

Kişiler arası iletişimde en az iki kişi vardır. İletişim tek yönlü değil, karşılıklıdır. İletişim hem psikolojik hem de sosyal/kültürel bir olgu ve süreçtir.

İletişimin temel ögeleri hangileridir?

• Kaynak

• Hedef

• Mesaj-ileti

• Kanal

Kişiler arası iletişimde mesajı gönderen öge hangisidir?
Kaynak

Mesajı alan, anlamlandıran ve kaynağa farklı bir mesaj gönderen öge hangisidir?
Hedef

İletişim sürecinde hedefe iletilmek istenen her şey olarak tanımlanan öge hangisidir?
Mesaj-İleti

İletişim sürecinde kişiler karşılıklı mesajlarını farklı yollarla iletirler. Söz, beden dili ve yazı bu yollardan
bazılarıdır. Sessiz kalma da kişiler arası iletişimde bir mesaj ve ileti mi olabilir. Bu yola ne ad verilir?
Kanal

İletişim süreçleri hangileridir?
Kodlama
Kod açma ve yorumlama
Geri bildirim
Gürültü

Mesajın işaret hâline dönüşmesinde kullanılan simgeler ve simgeler arasındaki ilişkileri düzenleyen kuralların tümüne ne denir?
Kodlama

Kaynaktan gelen mesajın içeriğinin alınıp çözümlenmesi, anlamın anlaşılmasına ne denir?
Kod açma ve yorumlama

Kişiler arası ileti şimde karşılıklı gidip gelen mesajların doğru algılanıp algılanmadığı test edilmektir. Bu kural olmadığında iletişimin sağlıklı
kurulup kurulmadığını bilemeyiz, bu nedenle de sürecin olmazsa olmazıdır. Bir söz, jest ve mimik gibi bir beden hareketi de olabilen bu iletişim sürecine ne ad verilir?
Geri bildirim

Kaynaktan çıkan mesajın hedef tarafından tam ve doğru olarak alınmasını etkileyen şeye ne denir?
Gürültü

İletişimin Sınıflandırılması (Kaya (2011)
Yazılı ve sözlü ileti şim arasındaki temel farklar nelerdir?

Yazılı iletişimde; seslendirmenin, tavır, jest ve mimiğin sağlayacağı etkiler söz konusu değildir. Sözlü iletişimde yapılan dil yanlışları pek fark edilmez. Yazılı ileti şimde yanlış kullanılan bir sözcük okuyucunun hemen dikkatini çeker. Yazılı iletişimde, birtakım biçimsel kurallara uymak gerekir. Yazılı iletişimde planlama, sözlü iletişime oranla daha çok önem taşır. Amerikalı psikologlar, Joseph Luft ve Harrington Ingham tarafı ndan geliştirilen, insanın sosyal ilişkilerinde kendisi ile ilgili aktarımda bulunduğu alanlarının yanı sıra paylaşımda bulunmadığı, bulunmak istemediği alanları da ortaya çıkaran, böylece kişilerin kendilerini tanımaları sağlanmış olduğu, başkaları tarafından da nasıl görüldükleri tanımlanabilir hâle geldiği model hangisidir?

Johari Pencerisi Modeli

Johari Penceresi’nin alanları
Johari Penceresi’nde bulunan dört alan
hangileridir?
Açık alan
Kör alan
Gizli alan
Bilinmeyen alan
Kişinin kendi tarafı ndan da başkaları tarafı ndan
da bilinen alandır. Bu alanda insanlar umutlarını,
beklenti lerini ya da korkularını çekinmeden diğer
insanlarla paylaşmaktadırlar. Bu alan hangisidir?
Açık alan
Bu alan başkaları tarafı ndan bilinen ancak kişinin
bilmediği alanıdır. Başkalarının bir kişi hakkında
edindiği izlenimlerle ilgilidir. Bu alan hangisidir?
Kör alan
Bu alan kişinin bildiği ancak başkalarının bilmediği
alandır. Kişi, bilinçli olarak bazı yanlarını gizlemek
istemektedir. Bu alan hangisidir?
Gizli alan
Bu alan ise kişinin de başkalarının da bilmediği,
karanlık alandır.
Bu alanların büyüklüğü kişiden kişiye
değişmektedir. Burada kişinin kendini
derinlemesine tanıması, başka insanların da
aynı şekilde kişiyi tanıması önemlidir. Bu alan
hangisidir?
Bilinmeyen alan
Okul ortamlarında kaç ti p ileti şim türü kullanılır?
“Formal” ve “informal” olmak üzere iki ti p ileti şim
türü kullanılır
İleti şimin kademeli olarak aşağı ve yukarı yönlü
hiyerarşik aktarımı ile gerçekleşen ileti şim türü
hangisidir?
Formal ileti şim
Okullarda daha sık gördüğümüz kişi ve grupların
tutumlarına bağlı olarak değişen ve okula dair
düzensiz yaklaşımları olan iletişim türü hangisidir?
İnformal ileti şim
İletişim becerileri hangileridir?
Saygı duymak
Empati
Etkin dinleme
Somutlaştı rma
Ben dilini kullanma
İçten ve samimi olmak
Empati yi gelişti rmek için kullanılan etkinlikler
nelerdir?
Oyun ve drama yöntemlerinin kullanımı
Rol değişimi
Duygu ve ihti yaçların dile geti rilmesi
Yaratı cı drama tekniklerinin sınıf içerisinde
kullanılması

Dinleme, beynin her iki tarafı nın kullanılmasını
gerekti ren bir faaliyetti r. Buna göre sol ve sağ
beyinle hangi tür dinleme gerçekleşir?
Sol beyinle içerik ve olguları, sağ beyinle ise
duyguları, beden dilini, ses tonunu ve bütünü
dinlediğimiz belirti lmektedir.
Dinleme alanları hangi boyutlarda gerçekleşir?
İşlem
Etkileşim
Sözlü anlama
Hem fi ziksel hem de zihinsel çeşitli işlemler
yapıldığı işlem boyutu hangi aşamalarda
gerçekleşir?
İşitme
Anlama
Zihinde yapılandırma
Konuşmacı ile dinleyici arasında sözlü
konuşmalar, aktarılan bilgiler ve ileti şimin
gerçekleşti rildiği etkileşim boyutu hangi
aşamalarda gerçekleşir?
Fiziksel etkileşim
Zihinsel etkileşim
Amacın; kişinin kendisini açması, duygularını
daha yoğun yaşaması, kendisinde var olan
çatı şmaları çözmesi, kendisini kabul etmesi için
cesaretlendirmek olan dinleme türü hangisidir?
Empati k dinleme
Kişiler arası ilişkilerde benliği olumlu yönde
etkileyen bir ifade türü olarak tanımlanan; bu
beceri ile ileti şim sürecinde, bireyin olumlu
özelliklerine ve performanslarına vurgu yapılarak,
ihti yaç duyulan değişimleri gerçekleşti rmesinin
amaçlandığı dil hangisidir?
Ego gelişti rici dil
Karşıdaki kişinin öznel dünyasından yola çıkarak
onu anlamaya ve böylece anlaşılan duygu, düşünce
ve beklenti lerinin kendisine aktarılmasına işaret
eden beceriye ne denir?
Empati
Kişinin karşılaştı ğı durum veya davranış karşısında
kişisel tepkisini duygu ve düşüncelerle açıklayan
ifade tarzına ne denir?
Ben dili
Bir toplumun her türlü maddi ve simgesel
üreti mleri ile bu üreti m alanları içindeki ilişkiler,
biçemler, örüntüler ve prati klerden oluşan kavrama
ne denir?
Kültür
İletişim süreci simgeleri, sembolleri ve kültürel
kodları da içerir. Bu kültürel kodlar toplumdan
topluma ve aynı toplumun içinde farklı yerlere
göre değişebilir. Bu tarz kurulan iletişime ne adı
verilir?
Simgesel ileti şim
Sözsüz ileti şim araçları kültürden kültüre
değişebilir. Sözsüz, bilinçsiz dili okumaya yönelik
bir yöntem olan, sözlü iletişim ile beden dili
arasındaki farkı gözlemlememizi sağlayan, bedenin
bilinçsiz hareketlerini saptayan, bu bilinçsiz
hareketlerle güdülerin görsel belirti lerini oluşturan
kavrama ne denir?
Sinergoloji
Sınıfta ve okulda iletişim engeli olarak
tanımladığınız şeyler nasıl sınıflandırılabilir?
Fiziksel ve teknik engeller
Sosyal ve psikolojik engeller
Örgütsel engeller
Kullanılan dilden kaynaklı yanlış anlaşmalar ve
ileti şim engelleridir. Bazı sembollerin birden fazla
anlamı olabilir bunun dışında bir sembol farklı
kişiler için farklı anlamlar oluşturabilir. Bu ileti şim
engellerine ne ad verilir?
Semanti k unsurlar
Birbirine bağlı ve karşılıklı etkileşim içerisinde olan
parçaların oluşturduğu bir bütün ya da “aralarında
ilişki bulunan birimler bütünü” şeklinde tanımlanan
kavram hangisidir?
Sistem kavramı

Eğiti m ortamında; birey, aile, grup ve/veya
topluluk ile politi k, sosyal ve kültürel çevreleri
arasındaki ilişki ve bağlantı ları, bunların birbirlerini
nasıl etkilediğini ve şekillendirdiğini düşünmeyi
gerekti ren; diğer bir deyişle, insan davranışına etki
eden iç ve dış kuvvetlerin karşılıklı etkileşimleri
üzerinde duran, bireylerin farklı durumlara
uyumlarını sağlayan geçerli davranış kalıplarını
tanımlayan ve çevre içerisinde bulunan insan ve
diğer sistemlerin birbirleri üzerinde meydana
geti rdikleri etkileri açıklayan yaklaşıma ne ad
verilir?
Ekolojik sistem yaklaşımı
Bronfenbrenner’in Ekolojik Sistemler Kuramı
Kaynak: htt ps://tedmem.org/mem-notlari/gorus/
bir-cocugu-yeti sti rmek-tum-toplumun-gorevidir
Ekolojik sistem yaklaşımında, bireyin yaşam
döngüsü içerisinde meydana gelen etkileşimler ve
karşılaştı ğı yaşam olayları hangi üç temel kategori
içerisinde ele alınabilir?
Mikro olaylar
Mezzo düzeydeki yaşam olayları
Makro olaylar
Ekolojik sistem yaklaşımında Mikrosistem
nedir?
Şu anki ortam: Ev, okul, iş yeri vb.
Ekolojik sistem yaklaşımında Mezzosistem
nedir?
Mikrosistemlerden oluşan sistem: Komşuluk,
toplum.
Ekolojik sistem yaklaşımında Ekzosistem nedir?
Doğrudan bireyi kapsamayan sosyal yapılar: Kamu
kurumları, profesyonel kuruluşlar.
Ekolojik sistem yaklaşımında Makrosistem
nedir?
Kültürü kapsayan örüntüler: ekonomik ya
da siyasal ideolojiler, baskın inançlar ya da
basmakalıp düşünceler.
Ekolojik sistem yaklaşımında Kronosistem
nedir?
Önceki tüm katmanları kaplayan bu dış katman,
yaşanan zaman dilimini ifade etmektedir.
Ekolojik sistem yaklaşımı bireyin davranışını ele
alırken birey ve çevresi arasındaki etkileşimin
üç boyutunu birlikte değerlendirir. Bu boyutlar
hangileridir?
Normal gelişimsel özellikler
Genel yaşam olayları
Bireysel farklılıkların etkileri
Okulda çalışanların okulu nasıl beti mlediği ile
ilgilidir. Okulda zaman içinde şekillenen, her zaman
görülemeyen değerler ve kurallar bütününden
oluşan bu kavrama ne denir?
Okul iklimi
Araştı rmacılara göre ortaya konulan başlıca iklim
çeşitleri hangileridir?
Açık iklim
Özerk (otonom) iklim
İdareci iklim
Samimi iklim
Babacan iklim
Kapalı iklim
Ekolojik sistemler kuramı çerçevesinde bakıldığında,
yöneti cilerin en sık belirtti ği faktörler olarak
Millî Eğiti m Bakanlığının aldığı karar ve uygulamalar,
yasalar hangi alan içerisinde değerlendirilmektedir?
Ekzosistem

Ekolojik sistemler kuramı çerçevesinde bakıldığında,
yöneti cilerin en sık belirtti ği faktörler olarak
kültürel bağlam içerisinde yer alan değerler, inançlar,
eti k kurallar, normlar, davranışlar ve alışkanlıklar
eti k kurallar, hangi alan içerisinde değerlendirilmektedir?
Makrosistem
Öğrencilerin okula başlama yaşından iti baren gelişim
özelliklerine göre davranışları incelendiğinde,
her yaşta farklı ilişki sistemleri içinde oldukları görülmektedir.
Ekolojik sitem kuramına göre bu yaş
özelliklerine bakıldığında, çocuğun veya ergenin
günlük hayatt a karşılıklı etkileşim içerisinde olduğu
kişileri ve bu kişilerle olan ilişkileri hangi alan içerisinde
değerlendirilir?
Mikrosistem
Ekolojik sitem kuramına göre çocuğun ilişki
içerisinde bulunduğu iki veya daha fazla
mikrosistem arasındaki etkileşimi (aile ve akranlar,
aile ve okul yöneti mi ve aile ve öğretmenler
arasındaki etkileşim) içeren alan hangisidir?
Mezosistem
Ergenin doğrudan içinde bulunmadığı fakat onun
gelişimini dolaylı olarak etkileyen etkileşimler
bütünüdür. Ebeveynlerin iş durumunun (yoğun
iş temposu ve stresi, işsizlik) veya iş yerindeki rol
ve sorumluluklarının ergenlerin gelişimini dolaylı
olarak etkilediği gözlenmişti r. Bu etkileşim alanına
ne ad verilir?
Ekzosistem
Ekolojik sistem kuramı çerçevesinde akran zorbalığı
Kaynak: Doğan, A. (2010). Ekolojik sistemler kuramı
çerçevesinde akran zorbalığının incelenmesi. Çocuk
ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 17(3).149-162.