0 / 5

Anlamına göre cümleler 5 çeşittir.

1. 
   

   Abartma

   
   


2. 
   

   Karşılaştırma

   
   


3. 
   

   Sebeb - Sonuç

   
   


4. 
   

   Soru Cümlesi

   
   


5. 
   

   Ünlem Cümlesi

   
   

1. Abartılı Cümleler

Cümlenin anlamı abartılmıştır. Gerçek anlam farklıdır.

Örnekler: 

– Geziye gelen bir grup, kaplumbağa kadar yavaş yürüyordu. (İnsanlar çok yavaş yürüyormuş)

– Bir of çeksem karşıki dağlar yıkılır. (Çok dertliymiş)

– Yapılacak dünya kadar işim var. (Çok işi varmış)

– Göz yaşlarım sel oldu.(Çok ağladım)

– Şimşek hızıyla yere düşen kalemi yakaladım.

– Gözümün yaşı sel oldu sevgilim, gel artık!

– Yağmur bardaktan boşanır gibi yağıyordu.

– Evde dünya kadar işle uğraşmaktan bıktım.

– Gömelim gel seni tarihe desem sığmazsın.

– Senden milyon kez özür diledim, artık kabul eder misin?

– Korkudan küçük dilimi yutacaktım.

– Kardeşim bugün bilgisayarı bozulunca kıyameti kopardı.

– Senden binlerce kez özür dilerim.

– Söylediği içli türküler yüreğimi parçaladı.

– Burnumdan oluk gibi kan aktı.

2. Karşılaştırma Cümleleri

Cümle içinde iki nesneyi karşılaştırma söz topicssudur.

Örnekler:

• 
  

  Bugüne kadar gördüğüm en güzel rüyaydı. (Gördüğü rüyaları karşılaştırıyor.)

  
  


• 
  

  Sandığımdan daha hızlıymış. (Tahminini ve sonucu karşılaştırıyor.)

  
  


• 
  

  Sen de en az benim kadar durgunsun. (Kendisiyle beni karşılaştırıyor.)

  
  


• 
  

  Yemeğin tuzu dünkünden fazla olmuştu. (Dünkü tuzu ve bugünkünü karşılaştırıyor.)

  
  


• 
  

  Bu ürkütücü yalnızlık, çöldeki sessizlikten farksızdı. (Yalnızlık ile çölün sessizliğini karşılaştırıyor.)

  
  


• 
  

  Onun gibi daha niceleri bir lokma ekmeğe muhtaçtı. (Onu ve bizi karşılaştırıyor.)

  
  


• 
  

  Tiyatroda, sinemadaki kadar olanağa sahip değiliz. (Tiyatro ile sinemayı karşılaştırıyor.)

  
  


• 
  

  Bayram tatilinde İzmir’in trafiği de İstanbul’unki gibi sakindi. (İzmir ve İstanbul'u karşılaştırıyor.)

  
  


• 
  

  Bağlama Anadolu’da en çok rağbet gören çalgıdır. (Çalgılar ile bağlamayı karşılaştırıyor.)

  
  


• 
  

  Yaz aylarında Maraş’ta hava, Adana’ya göre serin olur. (Maraş ve Adana'yı karşılaştırıyor.)

  
  


• 
  

  Erciyesin ayazı hiçbir dağın soğuna benzemez. (Dağlar ile Erciyes Dağı'nı karşılaştırıyor.)

  
  


• 
  

  Aşağı yukarı aynı kilodayız seninle. (Kendisiyle beni karşılaştırıyor.)

  
  

3. Sebep - Sonuç Cümleleri

Bir cümlenin içinde, bir olayın hem sebebi hem de sonucu yazılır. 

Örnekler:

• 
  

  Okulların açılmasıyla masraflar arttı. (Sonuç, masraflar arttı. Sebep, okulların açılması.)

  
  


• 
  

  Onu çağırmadık diye bize küstü. (Sonuç, bize küstü. Sebep, onu çağırmadık.)

  
  


• 
  

  Yağmur yağınca maç iptal oldu. (Sonuç, maç iptal oldu. Sebep, yağmur yağdığı için.)

  
  


• 
  

  Malzeme yetersizliğinden inşaat yarım kaldı. (Sonuç, inşaat yarım kalmış. Sebep, malzeme yetersizliğinden)

  
  

4. Soru Cümlesi

Cümlede soru sorulmaktadır. Soru sorulmayan cümlelere dikkat edilmelidir. 5N 1K ile sorular yapılmaktadır. (Ne, Nerede, Ne Zaman, Neden, Nasıl ve Kim )

Örnek:

• 
  

  Okula saat kaçta gidiyorsun?

  
  


• 
  

  Ne zaman ödevlerini yapıyorsun?

  
  


• 
  

  Nerede öğle yemeği yiyorsun?

  
  


• 
  

  Ailece çay bahçesine gidelim mi?

  
  


• 
  

  Egemen bugün okula geldi mi?

  
  


• 
  

  Onun kim olduğunu biliyor musun?

  
  


• 
  

  Yarınki partiye geliyor musun?

  
  


• 
  

  Neden benim masamda kalem var?

  
  


• 
  

  Dondurma yer misin?

  
  


• 
  

  Nerede bestelerini yapıyorsun?

  
  

5. Ünlem Cümlesi

Heyecan, korku, seslenme, telaşlanma, yardım isteme gibi benzeri durumlarda kurduğumuz cümlelere "Ünlem Cümlesi" denir.

Örnekler:

• 
  

  Ey, Türk Gençliği!

  
  


• 
  

  Eyvah, yangın var!

  
  


• 
  

  Yetişin komşular!

  
  


• 
  

  İmdat, yaralandım!

  
  


• 
  

  Olamaz, sınava geç kaldım!

  
  


• 
  

  Korkma! Sönmez bu şafaklarda yüzen al sancak.