Ekler (Yapım Ekleri - Çekim Ekleri)
Kök: Kelimenin ek almamış haline denir.
Örneğin; Ayak, kitap, okul, defter, sil, kalem (Ek almadığı için KÖK'tür.)
Yapım Ekleri
Bir kelimeye ek geliyor ve anlamı değiştiriyorsa, o ek Yapım Eki'dir.
Önemli Not: Anlam değişiyorsa Yapım Eki, anlam değişmiyorsa Çekim ekidir.
Örneğin;
Ayakkabı => Ayağımızı koruyan, yürümemizi sağlayan eşya.
Ayakkabı + lık => ayakkabılık => Ayakkabıları sakladığımız dolap.
Ayakkabı + cı => ayakkabıcı => Ayakkabı tamir eden yada yapan kişi.
» -ci: ayakkabıcı, futbolcu, sanatçı, kiracı, saatçi, pastacı
» -lik: zeytinlik, şekerlik, suluk, insanlık, kardeşlik
» -li: köylü, nişanlı, renkli, mavili, bilgili, görgülü
» -siz: evsiz, huysuz, akılsız, işsiz, parasız
» -cil: evcil, otçul, bencil
» -cık: kızılcık, arpacık, kulakçık, kitapçık
» -daş: meslektaş, vatandaş, arkadaş, sesteş
» -inci: üçüncü, beşinci
» -msı: acımsı, ekşimsi
» -sal: kumsal, evrensel
» -ıt: yaşıt
» -tı: horultu cıvıltı
Bazı kelimeler birden fazla yapım eki alabilir. Örneğin;
Ayakkabı+cı+lık => ayakkabıcılık (_cı ve _lık yapım ekidir.)
beste => Şarkı sözleridir
beste+ci => Şarkı sözü yazan kişidir.
Beste+ci+lik => Şarkı sözü yazma mesleğinin adıdır.
Maden => Yer altından çıkan değerli taştır.
Madenci => Madeni çıkaran kişidir.
Madencilik => Yeraltından maden çıkarma mesleğinin adıdır.
Çekim Ekleri
Bir kelimeye eklenen ek kelimenin anlamını değiştirmiyorsa o ek Çekim Eki'dir.
Örneğin çoğul eki olan _ler,_lar aynı zamanda çekim ekidir.
Kitap+lar => kitaplar =====> Kitaplar masada duruyor. (Kitaplar çekim eki almıştır.)
Çekim Ekleri nelerdir?
-
Hal Ekleri : _e hali, i_hali, _de hali, _den hali
-
Çokluk Eki : _ler, _lar
-
İyelik(Aitlik) Eki: Benim kalemim, Senin kalemin, Onun kalemi, Bizim kalemimiz, Sizin kaleminiz, Onların kalemi
Diğer ekleri ilerleyen sınıflarda ayrıntılı öğreneceksiniz.
DOSYA ADI | DOSYA AÇIKLAMASI | LİNK |
---|
UYARI ! Ödev bölümü hazırlanmaktadır.
UYARI ! Bu konunun oyunu bulunmamaktadır.
Ünitenin Kazanımları
a) Nokta, virgül, iki nokta, ünlem, tırnak işareti, soru işareti, kısa çizgi, konuşma çizgisi ve kesme işaretinin yaygın kullanılan işlevleri üzerinde durulur. b) Kurum adlarının baş harflerinde, dizelerin başında, yer adlarının yazımında büyük harf kullanımı üzerinde durulur.
Yazılarında eş sesli kelimeleri anlamlarına uygun kullanır.