Ekler (Yapım Ekleri - Çekim Ekleri)

Ekler (Yapım Ekleri - Çekim Ekleri)

Etkinlikleri indirip yazıcıdan çıktı alabilirsiniz

Kök: Kelimenin ek almamış haline denir.

Örneğin; Ayak, kitap, okul, defter, sil, kalem (Ek almadığı için KÖK'tür.)

Yapım Ekleri

Bir kelimeye ek geliyor ve anlamı değiştiriyorsa, o ek Yapım Eki'dir.

Önemli Not: Anlam değişiyorsa Yapım Eki, anlam değişmiyorsa Çekim ekidir.

Örneğin;

Ayakkabı => Ayağımızı koruyan, yürümemizi sağlayan eşya.

Ayakkabı + lık => ayakkabılık => Ayakkabıları sakladığımız dolap.

Ayakkabı + => ayakkabıcı => Ayakkabı tamir eden yada yapan kişi.

» -ci: ayakkabıcı, futbolcu, sanatçı, kiracı, saatçi, pasta

» -lik: zeytinlik, şekerlik, suluk, insanlık, kardeşlik
» -li: köy, nişan, renkli, mavili, bilgili, görgü
» -siz: evsiz, huysuz, akılsız, işsiz, parasız
» -cil: evcil, otçul, bencil
» -cık: kızılcık, arpacık, kulakçık, kitapçık
» -daş: meslektaş, vatandaş, arkadaş, sesteş
» -inci: üçüncü, beşinci
» -msı: acımsı, ekşimsi
» -sal: kumsal, evrensel
» -ıt: yaşıt
» -tı: horultu cıvıl

Bazı kelimeler birden fazla yapım eki alabilir. Örneğin;

Ayakkabı+cı+lık => ayakkabıcılık (_cı ve _lık yapım ekidir.)

beste => Şarkı sözleridir

beste+ci => Şarkı sözü yazan kişidir.

Beste+ci+lik => Şarkı sözü yazma mesleğinin adıdır.

Maden => Yer altından çıkan değerli taştır.

Madenci => Madeni çıkaran kişidir.

Madencilik => Yeraltından maden çıkarma mesleğinin adıdır.

Çekim Ekleri

Bir kelimeye eklenen ek kelimenin anlamını değiştirmiyorsa o ek Çekim Eki'dir.

Örneğin çoğul eki olan _ler,_lar aynı zamanda çekim ekidir. 

Kitap+lar => kitaplar =====> Kitaplar masada duruyor. (Kitaplar çekim eki almıştır.)

Çekim Ekleri nelerdir?

  1. Hal Ekleri : _e hali, i_hali, _de hali, _den hali

  2. Çokluk Eki : _ler, _lar

  3. İyelik(Aitlik) Eki: Benim kalemim, Senin kalemin, Onun kalemi, Bizim kalemimiz, Sizin kaleminiz, Onların kalemi

Diğer ekleri ilerleyen sınıflarda ayrıntılı öğreneceksiniz.

Yapım Eki ve Çekim Eki Etkinlikleri GÖRSELLERİ

DOSYA ADI DOSYA AÇIKLAMASI LİNK
UYARI ! Ödev bölümü hazırlanmaktadır.
UYARI ! Bu konunun oyunu bulunmamaktadır.

Ünitenin Kazanımları

  • T.3.4.7. Büyük harfleri ve noktalama işaretlerini uygun yerlerde kullanır.
    a) Nokta, virgül, iki nokta, ünlem, tırnak işareti, soru işareti, kısa çizgi, konuşma çizgisi ve kesme işaretinin yaygın kullanılan işlevleri üzerinde durulur. b) Kurum adlarının baş harflerinde, dizelerin başında, yer adlarının yazımında büyük harf kullanımı üzerinde durulur.
  • T.3.4.8. Yazılarında eş sesli kelimeleri anlamlarına uygun kullanır.
    Yazılarında eş sesli kelimeleri anlamlarına uygun kullanır.